Keuze voor inclusief onderwijs

  • Ja
  • Zoek bestaande trajecten op
  • Laat je omringen
  • Blijf positief

Ja, er zijn geen grenzen aan inclusie. Dit is niet afhankelijk van de mogelijkheden of de beperkingen van een kind. Op dit moment is inclusie niet altijd de gemakkelijkste keuze omdat er nog veel drempels zijn.

Toch zien wij dagelijks dat inclusief onderwijs waargemaakt kan worden. Ga dus zeker op verkenning. Praat eens met andere ouders die reeds ervaring hebben. Zo krijg je realistische verhalen die inspirerend werken in het vormgeven van jouw inclusieve traject.

Sta stil bij wat jij wilt dat jouw kind leert. Daarbij vertrek je vanuit de sterktes van jouw kind. Gerichtheid op wat iemand wél kan verbreedt jouw idee van wat mogelijk is, waar nodig met ondersteuning of redelijke aanpassingen.

Inclusie is een samen verhaal. Laat je dus omringen door diverse mensen die een antwoord kunnen bieden op jouw noden. Denk dan aan mensen die mee oplossingen bieden, helpende handen bieden, naar jou luisteren, jou in verbinding kunnen brengen met anderen, … Deze mensen hoef je zeker niet alleen te vinden in de onderwijscontext, denk ook aan een buur, familie, vrienden, vrijwilligers, mensen die je kent uit jouw vrije tijd (of die van jouw kind).

Jammer genoeg ervaren ouders soms nog weerstand wanneer ze kiezen voor inclusie. Weet dat jij niet de enige bent die bewust kiest voor inclusie en hier ten volle voor wil gaan. Lees onze inspirerende verhalen of neem contact met ons op om gelijk gestemde ouders te ontmoeten.

Een ouder vertelt: Waarom kiest een ouder voor inclusief onderwijs?

  • Ja
  • Redelijke aanpassingen
  • Participatie/deelname

Of een kind al dan niet inclusief onderwijs kan volgen, is niet afhankelijk van de ‘zwaarte’ van de ondersteuningsnood, het type beperking, of wat dan ook. Een kind kan inclusief onderwijs volgen dankzij redelijke aanpassingen.

Redelijke aanpassingen verlagen de drempel tot deelname aan het gewone (school) gebeuren. Dit kan gaan over hulpmiddelen die nodig zijn voor jouw kind, aanpassingen in het werkboek, hulpkaarten, etc., maar kunnen ook extra handen zijn zoals een ondersteuner van het ondersteuningsnetwerk, een inclusiestagiair, een PAB-assistent, een vrijwilliger etc. Hier vind je meer rond wie er betrokken kan worden in het inclusietraject.

Les volgen in een reguliere school is veel meer dan leren lezen, schrijven en rekenen (en uiteraard andere schoolse leerinhouden). Inclusief onderwijs gaat ook over participeren aan het ‘gewone’ leven, met vriendjes uit de buurt en in een uitdagende omgeving. De keuze voor inclusief onderwijs is dus niet alleen een keuze voor inclusief leren, maar ook voor inclusief participeren. Waar nodig met (externe) ondersteuning en/of een eigen doelenplan.

Wil je meer weten over hoe inclusief onderwijs werkt? Beluister dan de podcastreeks van een ouder die hierover vertelt. Of beluister de podcast ‘Het recht van alle kinderen’ waarin Prof. Geert Van Hove kadert dat inclusief onderwijs een kinderrecht is, dus ook voor kinderen met hoge ondersteuningsnood.

  • Voortdurende afstemming
  • Doelen op maat

Inclusie is een dynamisch proces dat voortdurend in verandering is. En dus steeds weer afstemming vraagt. Wanneer vragen of bedenkingen rijzen, wordt het voeren van constructieve en transparante communicatie nog belangrijker.

Inclusief onderwijs kan pas werken als leerlingen met specifieke noden kunnen werken aan doelen op maat, met redelijke aanpassingen. Nodig de school uit om hierover in gesprek te gaan en deel hierin de expertise die jij over jouw kind hebt. Focus hierbij op wat wel goed gaat, wat wel lukt en ook welke positieve impact de school en haar leerkrachten hebben. Focus op de doelen die jullie samen willen stellen, evalueren of bijsturen. Bekijk voor elk doel wat er nodig is voor jouw kind om dit doel te kunnen bereiken. Inspiratie rond redelijke aanpassingen vind je hier.

Snuister daarnaast zeker ook eens rond in onze tools rond inclusief onderwijs , verwijs jouw onderwijspartners hier gericht naar door en haal inspiratie bij onze inspirerende verhalen. Heb je nood aan meer, neem dan contact op met het Steunpunt voor Inclusie .

  • Constante zoektocht
  • Vertrouw op jouw inzicht
  • Keuze aan de ouders

Als ouder ken je jouw kind al van voor de geboorte en zag je hem of haar in al zijn/haar facetten. Je zag hoe jouw kind participeerde op verschillende domeinen en in diverse situaties. Jij weet dus als geen ander wat goed lukt, waar er ondersteuning nodig heeft en wat jouw kind nog te leren heeft. De ontwikkeling en het levenstraject van een kind is altijd onvoorspelbaar, zeker bij kinderen met specifieke noden. Als ouder mis je soms houvast, maar je hebt ook ervaring met het bijstellen van dromen en het zoeken naar mogelijkheden in onverwachte hobbels op jouw pad.

Anderen zijn nieuw in het traject van jouw kind, en het kan even duren voor je hen als ouder mee hebt in jouw verhaal van wensen, dromen, hobbels en aanpassingen. Maar dat betekent niet dat jij op hen moet wachten of niet meer voluit kan gaan in jouw inclusietraject.

Vermoedelijk krijg je regelmatig adviezen of bedenkingen, altijd goed bedoeld, maar daarom niet altijd even fijn. Voor jezelf kan je deze adviezen bijhouden, overzichtelijk maken en meenemen wanneer je afwegingen en keuzes maakt. Neem hier vooral de tijd voor en laat je niet opjagen. Onderschat ook jouw buikgevoel als ouder niet, misschien weet je niet altijd precies waarom, maar vaak klopt dit gevoel wel.

De keuze voor inclusief onderwijs is aan de ouders. Er wordt van scholen verwacht dat ze bereidheid tonen om aan de slag te gaan binnen het inclusie traject. De enige afweging die zij mogen maken is of de nodige maatregelen proportioneel zijn of niet.

  • Ja
  • Zowel in het lager als in het secundair onderwijs
  • CLB kan de overstap ondersteunen
  • Zoek een partner die je steunt (thuisbegeleiding, therapeut, andere ouder, …)

Een kind dat les volgt in het buitengewoon onderwijs kan altijd de overstap maken naar het regulier onderwijs, ongeacht het leerjaar of type onderwijs dat je kind volgt. Een school regulier onderwijs kan jouw kind niet zomaar weigeren.

Je kind maakt de overstap met een OV4- of IAC-verslag (vroeger een verslag) op zak, dat was immers zijn of haar toegangsticket voor het buitengewoon onderwijs. Hiermee wordt je kind ingeschreven (onder ontbindende voorwaarde) in een reguliere school. Laat de nieuwe school van jouw kind al van bij de inschrijving weten dat jouw kind een IAC-of OV4-verslag heeft.

Samen met de school, het CLB en andere partners bekijk je of jouw kind verder een individueel aangepast curriculum (IAC) zal volgen, of dat het aansluit bij het gemeenschappelijke curriculum (met redelijke aanpassingen). Indien aansluiten bij het gemeenschappelijke curriculum de meest passende keuze blijkt voor jullie, dan kan het CLB jullie OV4-of IAC-verslag omzetten in een GC-verslag (en dit vóór jouw kind de overstap maakt). Wanneer je je kind inschrijft met een GC-verslag, is er geen sprake van ontbindende voorwaarde.

Jouw kind heeft steeds recht op ondersteuning van een leersteuncentrum (vroeger een ondersteuningsnetwerk), ook als het de overstap maakt met een GC-verslag.

In heel dit proces is het CLB een belangrijke partner die je mee kan ondersteunen. Betrek hen dus zeker in een eventuele overstap en spreek ook het nieuwe CLB van de reguliere school aan. Deze CLB-medewerker legt jou graag uit hoe zij dit aanpakt.

Tot slot raden we je aan om je in de zoektocht en tijdens de gesprekken te laten ondersteunen door een ‘vertrouwenspersoon’, iemand waar jij je goed bij voelt en die mee de gesprekken kan voeren en eventueel kan voorbereiden. Met twee weet en hoor je meer dan alleen.

Ouders voor Inclusie brengt je in contact met andere ouders die al een traject hebben doorlopen of er nog middenin zitten. Het delen van inspirerende voorbeelden kan verhelderend werken en weer moed geven om ervoor te gaan. We inspireren je ook met verhalen van andere ouders en maken zichtbaar welke bouwblokken jullie inclusietraject ondersteunen.

Een medewerker van het Steunpunt voor Inclusie staat steeds klaar om naar jou te luisteren. Zonder een oordeel of een keuze te maken in jouw plaats, zoeken ze mee naar welke kansen er in jouw situatie zitten. Door kennis van regelgeving, ondersteunende organisaties,… kunnen ze heel concrete voorstellen doen die zo dicht mogelijk aanleunen bij de dromen van jou en je kind.

Van zoektocht naar inschrijving

  • Ga op verkenning
  • Ga het gesprek aan
  • Raadpleeg CLB

Bezoek eerst een paar scholen in jouw buurt. Welke spreken je aan? Zowel praktisch als gevoelsmatig. Als je een selectie hebt gemaakt, neem je contact op met deze scholen en vraag een gesprek met directie, zorgcoördinator of leerlingbegeleider. Wees tijdens dit gesprek vooral open over de noden die jouw kind ervaart. Jullie weten als geen ander waar je kind ondersteuning bij nodig heeft. Uiteraard haal je ook de sterktes van jouw kind aan.

In principe zijn scholen verplicht om jouw kind in te schrijven (zie: ‘Kan ik zo naar een school stappen en mijn kind inschrijven?’). Het is logisch dat je wil aftoetsen hoe de school staat tegenover inclusie. Wat is hun visie redelijke aanpassingen? Zijn ze bereid om samen na te denken? Op welke manier kijkt de school naar samenwerking met de ouders en eventuele andere partijen?

Als je kind eerder al ondersteuning kreeg, kan de leerondersteuner ook een rol spelen in de zoektocht naar een nieuwe school. Via collega’s heeft hij/zij zicht op scholen in de buurt en een leerondersteuner kan ook de brug slaan tussen de oude en de nieuwe school.

Bij een overstap naar een nieuwe school kan je ook het CLB (Centrum Leerling Begeleiding) raadplegen. De begeleiding van een zoektocht naar een nieuwe school valt onder schoolloopbaanbegeleiding en is een vaste taak voor het CLB.

Hou er rekening mee dat sommige steden en gemeenten werken met een aanmeldingssysteem. Zij vragen ouders een lijst door te geven van hun favoriete scholen en leggen dan de puzzel om zoveel mogelijk kinderen naar hun school van voorkeur te laten gaan.

  • Ja
  • Vrije schoolkeuze

Ja, dat kan zeker. In België is er vrije schoolkeuze. Dit betekent dat je als ouder vrij mag kiezen naar welke school je jouw kind stuurt. Hierbij is het reguliere onderwijs ook de eerste plaats voor kinderen met specifieke noden. Dit geld ook voor leerlingen met een GC -verslag (vroeger een gemotiveerd verslag). Wanneer een kind met specifieke noden (met of zonder GC-verslag) zich inschrijft, gaan het schoolteam en de ouders samen op zoek naar redelijke aanpassingen die het pad effenen voor participatie aan alle facetten van het school lopen.

Heb je een verslag? Dan moet de school je inschrijven onder “ontbindende voorwaarden”. Er wordt samen met het schoolteam, CLB (Centrum Leerling Begeleiding) en ouders bekeken welke aanpassingen nodig zijn. Lukt het gemeenschappelijk curriculum van de school niet, dan kan er overgestapt worden op een IAC (Individueel Aangepast Curriculum). Dit gebeurt ook in samenspraak met school, CLB en de ouders. Wanneer alle partijen het eens zijn over de haalbaarheid en redelijkheid van de nodige aanpassingen, dan wordt een leerling definitief ingeschreven. Schat de school in dat de nodige aanpassingen “disproportioneel” of niet haalbaar zijn, dan kan de school de inschrijving ontbinden. Een school krijgt hiervoor 60 kalenderdagen vanaf de eerste bijgewoonde schooldag en gebeut schriftelijk met een officieel document : “Mededeling van niet-realiseerde inschrijving of ontbinding van een inschrijving” Dring daar gerust op aan. Heb je hierrond nog concrete vragen? Contacteer gerust een medewerker van het Steunpunt voor Inclusie.

  • Stel je kind voor
  • Gebruik beeldmateriaal en anekdotes
  • Neem een vertrouwenspersoon mee

Wees in een eerste gesprek vooral open. Uiteraard maak je een selectie in de veelheid aan informatie en ervaring die jij hebt rond jouw kind, maar hou niets bewust achter. Bereid op voorhand, eventueel samen met anderen die jouw kind kennen en steunen, voor hoe je een globaal beeld kan schetsen van jouw kind. Gebruik hierbij zeker beeldmateriaal en anekdotes, dit zicht vaak veel meer dan woorden alleen. Als je dat wil kan je de school zeker ook vragen of jouw kind mee mag komen tijdens dit gesprek, zo krijgt jouw kind echt een gezicht voor de school.

Deze vragen kunnen jou helpen om aan de school over te brengen wie jouw kind precies is:

  • Wie is jouw kind? Beschrijf wat krachtig is aan jou kind? Waar loopt het nog tegenaan?
  • Wat lukt zelfstandig, wat lukt met aanpassingen of ondersteuning?
  • Wat werkt? (op de vorige school, in de vrije tijd of thuis?)
  • Wat zijn de interesses van jouw kind?
  • Waarvan kan hij/zij genieten en wat zorgt eerder voor onrust?
  • Wat doet jouw kind in zijn vrije tijd?

Heb je nood aan wat steun tijdens het eerste gesprek, neem dan zeker een vertrouwenspersoon mee. Dat is iemand waarvan jij weet dat hij/zij achter jouw wensen staat, die jouw kind kent en met wie je dit eerste gesprek ook kan voorbereiden. Denk bijvoorbeeld aan een therapeut, thuisbegeleider, iemand uit de opvang, een medewerker van het Steunpunt voor Inclusie of gewoon een vriend(in). Door samen met hen voor te bereiden, krijg je een nieuwe kijk van iemand die wat minder emotioneel betrokken is. Zelfs als deze persoon tijdens het gesprek weinig inbrengt, is het fijn dat je er niet alleen voor staat.

De mama van Clara vertelt over haar overstap naar het secundair onderwijs.

  • Nee
  • Wees de start voor een nieuwe inclusieve school
  • Zoek inspiratie bij andere ouders

Nee en gelukkig maar! Als we een lijst van inclusieve scholen zouden opmaken, dan labelen we een heleboel andere scholen direct als exclusieve school. Elke school heeft het potentieel om een inclusieve school te zijn en is bij wet verplicht om een kwaliteitsvol onderwijs te bieden aan alle leerlingen, dus ook aan leerlingen met specifieke noden. Wat kwaliteitsvol onderwijs precies is, werd vastgelegd in het Referentiekader Onderwijskwaliteit van de Vlaamse onderwijsinspectie.

Niet alle scholen hebben evenveel kennis en ervaring op vlak van inclusie. Scholen kunnen hulp vragen aan het CLB (Centrum Leerling Begeleiding), leersteuncentra (vroeger ondersteuningsnetwerken) en pedagogische begeleiding om inclusief onderwijs kwaliteitsvol te realiseren. Jouw vraag om inclusief onderwijs kan voor een school dus de aanzet zijn om een inclusieve school te worden.

Weet ook dat je niet de enige en eerste ouder bent die kiest voor een inclusief traject. Als Ouders voor Inclusie brengen we je graag in contact met andere ouders, zodat je elkaar kan inspireren en ervaringen kan delen.

  • Vraag dit aan de school
  • Inschrijving onder ontbindende voorwaarden?
  • Weigering onder tafel?

Het eerste antwoord op deze vraag vind je bij de school. Soms heeft het niet inschrijven van jouw kind niets te maken met diens specifieke noden. Zo kan het zijn dat de school volzet is, jouw kind wat ingeschreven was in meerdere scholen of niet voldeed aan de toelatingsvoorwaarden (vooropleiding, leeftijd, …). De inschrijving van jouw kind kan ook geweigerd worden vanwege een tuchtsanctie die hij/zij eerder kreeg.

De specifieke noden van jouw kind of het hebben van een GC-, OV4, of IAC-verslag zijn echter geen geldige redenen om inschrijving te weigeren. Een school moet jouw kind inschrijven, eventueel onder ontbindende voorwaarden (zie: Kan ik zo naar een school stappen en mijn kind inschrijven?). Na 60 dagen kan een school de inschrijving ontbinden indien zij de nodige aanpassingen als disproportioneel beoordelen. Dit gebeurt schriftelijk met een officieel document : “Mededeling van niet-realiseerde inschrijving of ontbinding van een inschrijving” Dring daar gerust op aan. Heb je hierrond nog concrete vragen? Contacteer gerust een medewerker van het Steunpunt voor Inclusie.

Herken je je in geen enkele van bovenstaande redenen om een inschrijving te weigeren? Dan kan het zijn dat je onterecht geweigerd bent. Meld dit zeker aan ons!

Ben je onterecht geweigerd? Meld het ons!

  • Inschrijvingsrecht
  • IAC-verslag of OV4-verslag
  • Disproportionaliteitsafweging op basis van criteria
  • Maximaal 60 kalenderdagen
  • Definitieve inschrijving of ontbinding

Er is een inschrijvingsrecht, elke regulier school moet je kind dus inschrijven. Wanneer je kind over een IAC-verslag of een OV4-verslag (het vroegere verslag) beschikt dan wordt je kind echter ingeschreven onder ontbindende voorwaarde. Dit betekent dat de inschrijving van je zoon of dochter nog niet meteen definitief is bij inschrijving. De school heeft namelijk nog de mogelijkheid om op basis van een ‘disproportionaliteitsafweging’ de inschrijving te ontbinden. Hiervoor krijgt de school maximaal 60 kalenderdagen de tijd vanaf de eerste lesbijwoning. Deze disproportionaliteitsafweging dient te gebeuren op basis van vastgelegde criteria en is dus geen nattevingerwerk, maar vraagt een kwaliteitsvol proces en motivering. Hoe dit verloopt lees je in onze leidraad inschrijving onder ontbindende voorwaarde.

Na afloop van de disproportionaliteitsafweging wordt je kind definitief ingeschreven of zal de inschrijving ontbonden worden.

Ouders voor inclusie kan samen met jou op zoek gaan naar een (nieuwe) school en je ondersteunen in de opstart- en eerste evaluatiegesprekken.

We kunnen je in contact brengen met andere ondersteunende diensten die waardevol kunnen zijn in je traject.

We delen inspirerende verhalen met jou. Door mooie inclusieve trajecten in beeld te brengen, bieden we inspiratie aan jou, maar ook aan leerkrachten en scholen. Zij krijgen als het ware de kans om te gaan gluren bij de buren: Hoe verloopt een inclusief traject op een andere school? Hoe kunnen we hieruit leren als school? Hoe werken ouders en school samen? Hoe organiseren ze ondersteuning?

We brengen je in contact met andere ouders, ouders uit jouw buurt, ouders met een herkenbaar verhaal,… Ze geven je misschien niet de naam van dé school, maar vanuit hun ervaring kunnen ze jou de nodige bagage geven om je eigen weg te gaan. Een medewerker van het Steunpunt voor Inclusie brengt jou graag in contact!

Samenwerking

Energistically benchmark focused growth strategies via superior supply chains. Compellingly reintermediate mission-critical potentialities whereas cross functional scenarios. Phosfluorescently re-engineer distributed processes without standardized supply chains. Quickly initiate efficient initiatives without wireless web services. Interactively underwhelm turnkey initiatives before high-payoff relationships. Holisticly restore superior interfaces before flexible technology. Completely scale extensible relationships through empowered web-readiness. Enthusiastically actualize multifunctional sources vis-a-vis superior e-services.

Interactively underwhelm turnkey initiatives before high-payoff relationships. Holisticly restore superior interfaces before flexible technology. Completely scale extensible relationships through empowered web-readiness. Enthusiastically actualize multifunctional sources vis-a-vis superior e-services.

Phosfluorescently re-engineer distributed processes without standardized supply chains. Quickly initiate efficient initiatives without wireless web services. Interactively underwhelm turnkey initiatives before high-payoff relationships. Holisticly restore superior interfaces before flexible technology. Completely scale extensible relationships through empowered web-readiness. Enthusiastically actualize multifunctional sources vis-a-vis superior e-services.

Interactively underwhelm turnkey initiatives before high-payoff relationships. Holisticly restore superior interfaces before flexible technology. Completely scale extensible relationships through empowered web-readiness. Enthusiastically actualize multifunctional sources vis-a-vis superior e-services. Energistically benchmark focused growth strategies via superior supply chains. Compellingly reintermediate mission-critical potentialities whereas cross functional scenarios.

Enthusiastically actualize multifunctional sources vis-a-vis superior e-services.

Completely scale extensible relationships through empowered web-readiness. Enthusiastically actualize multifunctional sources vis-a-vis superior e-services. Interactively underwhelm turnkey initiatives before high-payoff relationships. Holisticly restore superior interfaces before flexible technology. Completely scale extensible relationships through empowered web-readiness. Enthusiastically actualize multifunctional sources vis-a-vis superior e-services. Energistically benchmark focused growth strategies via superior supply chains. Compellingly reintermediate mission-critical potentialities whereas cross functional scenarios.

Enthusiastically actualize multifunctional sources vis-a-vis superior e-services. Energistically benchmark focused growth strategies via superior supply chains. Compellingly reintermediate mission-critical potentialities whereas cross functional scenarios.

Energistically benchmark focused growth strategies via superior supply chains. Compellingly reintermediate mission-critical potentialities whereas cross functional scenarios. Phosfluorescently re-engineer distributed processes without standardized supply chains. Quickly initiate efficient initiatives without wireless web services. Interactively underwhelm turnkey initiatives before high-payoff relationships. Holisticly restore superior interfaces before flexible technology. Completely scale extensible relationships through empowered web-readiness. Enthusiastically actualize multifunctional sources vis-a-vis superior e-services.

Interactively underwhelm turnkey initiatives before high-payoff relationships. Holisticly restore superior interfaces before flexible technology. Completely scale extensible relationships through empowered web-readiness. Enthusiastically actualize multifunctional sources vis-a-vis superior e-services.

Evaluatie, attesten en diploma's

  • Enkel in secundair onderwijs
  • Oriëntering voor volgend jaar

In de meeste scholen lager onderwijs beslist de klassenraad op het einde van een schooljaar of een leerling over mag naar het volgende leerjaar of niet. In het lager onderwijs spreken we dus niet over A, B of C-attesten.

In het secundair onderwijs kennen we deze zogeheten ‘oriënteringsattesten’ wel. Op het einde van een schooljaar (of in sommige gevallen op het einde van een graad) komt de delibererende klassenraad samen en beslist welk oriënteringsattest een leerling krijgt. Met dit attest geven zij richting aan het verdere schooltraject van een leerling:

  • A-attest: de leerling slaagt voor dit jaar en mag over naar het volgende jaar in dezelfde studierichting (of een andere studierichting indien de leerling en diens ouders dit wensen)
  • B-attest: de leerling is niet volledig geslaagd en de klassenraad beslist dat de leerling mag overgaan naar het volgende jaar, maar niet naar alle studierichtingen. Dit heet ‘clausulering’. Wil jouw kind naar één van de studierichtingen in deze clausulering, dan kan dit, maar enkel als hij/zij een positief advies voor overzitten kreeg van de delibererende klassenraad (de klassenraad van het schooljaar dat zonet afgelopen is).
  • C-attest: de leerling is niet geslaagd en zal zijn/haar jaar moeten over doen. Dit kan in dezelfde of een andere studierichting.

Let op! Wil je naar een andere studierichting? Dan zijn hier toelatingsvoorwaarden aan verbonden. Jouw CLB helpt je hiermee verder, of je kan dit zelf bekijken op deze website.

Meer details over oriënteringsattesten vind je hier.

  • Ga het gesprek aan met de school
  • Ga het gesprek aan met jouw kind
  • Formuleer mogelijke scenario’s

Soms voel je de bui hangen, of krijg je signalen van leerkrachten: dit schooljaar zal jouw kind vermoedelijk geen A-attest behalen. Je kan afwachten en kijken wat het wordt, maar je kan ook reeds handelen. Er zijn verschillende zaken die je tegelijk kan doen:

Ga in gesprek met de school

Ga in gesprek met de school en/of bepaalde leerkrachten. Zij kunnen uiteraard niet vooruit lopen op de beslissing die de klassenraad zal maken, maar je kan samen bekijken wat wel kan.

  • Misschien valt er nog iets te redden?
  • Is er een examen of een proef waar jouw kind (samen met jou) extra op kan inzetten?
  • Weten zij dat jouw kind heel graag deze of een bepaalde andere studierichting volgt/wil volgen?
  • Kan de CLB-medewerker of ondersteuner van jouw kind aanwezig zijn tijdens de klassenraad? Zij mogen niet mee beslissen over het oriënteringsattest van jouw kind, maar ze kunnen wel extra informatie bieden aan de klassenraad.
  • Zijn er indien nodig mogelijkheden om herexamens of bijkomende proeven af te leggen? Laat hen weten of jouw kind (en jij als ouder) dit zou zien zitten.

Je kan ook met de school bespreken hoe zij het nieuws kunnen brengen:

  • Hoe en wanneer brengen zij jou als ouder en jouw kind op de hoogte?
  • Is er ruimte voor een gesprek na dit nieuws?
  • Bij wie kan je terecht voor studieadvies?

Ga in gesprek met jouw kind

Het is ook belangrijk om reeds op voorhand in gesprek te gaan met jouw kind:

  • Hoe kijkt hij/zij terug op het schooljaar
  • Welk oriënteringsattest verwacht hij/zij?
  • Past de huidige studierichting bij hem/haar of zijn er (nog) andere interesses?
  • Hoe kijkt hij/zij naar de examens en/of belangrijke (praktijk) testen?

Formuleer mogelijke scenario’s

Tot slot is het ook belangrijk om de blik op de toekomst open te houden. Een B- of C-attest kan tijdelijk zorgen voor een negatief beeld van de toekomst. Door hier op voorhand over na te denken, heb je een mogelijk plan in handen. Er hoeft nog niets vastgelegd te worden, het is perfect oké om de uiteindelijke beslissing af te wachten.

Hoe bedenk en formuleer je dergelijke scenario’s?

  • Ga al eens snuisteren in andere studierichtingen, een volledig overzicht vind je op be
  • Ga eens praten met een leeftijdsgenoot die al eens een jaar overzat of een ouder met gelijkaardige ervaringen. Hoe kijken zij hierop terug?
  • Heeft jouw kind geen idee welke andere studierichting hem/haar zou interesseren? De onderwijskiezer biedt een aantal online vragenlijsten die jullie zicht geven op interesses maar ook op studiehouding, motivatie en methodes.
  • Is jouw kind oud genoeg voor vakantiewerk? Misschien is dit het ideale moment om enkele beroepen of sectoren te ontdekken?
  • Het CLB is gespecialiseerd in onderwijsloopbaanbegeleiding, je hoeft niet te wachten op de finale beslissing om een afspraak te maken. Je hoeft ook niet perse een afspraak te maken met de CLB-medewerker verbonden aan jouw school, je kan bv vragen naar de CLB-medewerker verbonden aan een school die jullie interesseert.

Bekijk de opties en maak scenario’s, deze geven ademruimte wanneer het toch geen A-attest wordt.

  • Vraag een gesprek met de directie
  • Beroep aantekenen
  • Let op de timing, dit moet snel gaan

Je bent het niet eens met het oriënteringsattest dat jouw kind krijgt. Misschien omdat je vindt dat hij/zij de gevraagde leerstof en vaardigheden wel onder de knie had. Of omdat de nodige redelijke aanpassingen niet werden doorgezet tijdens evaluatie (ook al heeft jouw kind hier ook tijdens bv examens recht op). Of omdat je het niet eens bent met bepaalde studierichtingen of de mogelijkheid tot overzitten die werden uitgesloten.

Je kan dus vinden dat jouw kind een A-attest had moeten krijgen. Maar ook als je vindt dat een C-attest eerder een B-attest had moeten zijn, of als je het niet eens bent met de studierichtingen die worden uitgesloten in zo’n B-attest, kan je beroep aantekenen.

Bepaal op voorhand heel duidelijk wat je precies wil, waar je het precies niet mee eens bent en wat je verwacht. Het is belangrijk om hier steeds heel duidelijk over te zijn.

Beroepsprocedure bekijken

De allereerste stap is de schriftelijke motivering die de school geeft voor het uitreiken van het oriënteringsattest bekijken. Hierop vind je niet enkel de reden waarom de klassenraad tot deze beslissing kwam, maar in het geval van een B- of C-attest hoort hier ook (een verwijzing naar) de nodige info over de mogelijkheid tot beroep te staan. Vind je dit niet op het rapport? Vraag dit dan onmiddellijk na bij het secretariaat van de school of zoek het op in het schoolreglement (te vinden op de website van de school).

Gesprek met de directie

De volgende stap is het aanvragen van een gesprek met de directie (of diens afgevaardigde). Hier zit haast achter, want dit moet binnen een ‘redelijke termijn’ gebeuren (de school beslist in het schoolreglement hoe lang deze termijn is). Hier zijn twee mogelijke uitkomsten:

  • De directie beslist dat de argumenten die jij als ouder aanbrengt (eventueel samen met jouw kind) onvoldoende reden zijn om de delibererende klassenraad opnieuw samen te roepen. Je ontvangt een formeel bericht van deze beslissing (ook als je tijdens het overleg van gedachte verandert en het nu wel eens bent met de beslissing van de klassenraad). Hou dit formele bericht goed bij, dit kan later belangrijk worden als je verder zou gaan met de beroepsprocedure. Het oriënteringsattest van jouw kind blijft onveranderd.
  • De directie beslist dat de argumenten die jij als ouder aanbrengt (eventueel samen met jouw kind) voldoende reden zijn om de delibererende klassenraad opnieuw samen te brengen. In dat geval kan het gebeuren dat jouw kind nieuwe toetsen, examens of een andere opdracht moet uitvoeren. Dit om de delibererende klassenraad extra informatie te geven bij hun beslissing over een oriënteringsattest. Belangrijk is dat een nieuwe beslissing van een delibererende klassenraad niet altijd positief uitdraait, soms blijft men bij de oorspronkelijke beslissing of men kan (nog meer) studierichtingen clausuleren of blijven zitten (alsnog) onmogelijk maken.

Beslist de directie om de delibererende klassenraad niet opnieuw samen te brengen, of ben je het niet eens met de nieuwe beslissing van de klassenraad, dan kan je naar de beroepscommissie van de school. Let op! Je hebt vaak maar 3 dagen de tijd om beroep aan te tekenen. Doe dit dus zo snel mogelijk.

Beroep bij de beroepscommissie van de school

De beroepscommissie van een school bestaat uit leden verbonden aan de school en externe leden (bv lid van de ouderraad, lid van de leerlingenraad, lid van de raad van bestuur van de scholengroep, e.d.) . Zij kunnen de beslissing van de klassenraad bevestigen of wijzigen. Alle informatie over de beroepscommissie en de beroepsprocedure vind je in het schoolreglement (op de website van jouw school). In grote lijnen verloopt deze procedure als volgt:

  1. Via een gedateerd en ondertekend verzoekschrift teken je beroep aan bij het schoolbestuur. Je stelt dus een brief op waarin je duidelijk maakt dat je het niet eens bent met het oriënteringsattest dat jouw kind kreeg, je geeft aan dat je hiertegen beroep wilt aantekenen en legt uit waarom (eventueel met bewijsstukken). Je zorgt dat op deze brief de datum en jouw handtekening staat. Deze brief geef je af (of mail je (met ontvangstbevestiging)) bij de directie van de school.
  2. De beroepscommissie van de school bekijkt jouw klachten kan jouw kind eventueel nieuwe proeven of opdrachten opleggen. De beroepscommissie kan de oorspronkelijke beslissing van de delibererende klassenraad bevestigen of een andere beslissing nemen.
  3. De school brengt jou als ouder uiterlijk op 15 september op de hoogte van de beslissing van de beroepscommissie. Heb je op 1 september nog geen beslissing ontvangen? Dan kan jouw kind starten in het volgende leerjaar (dus alsof er nooit een oriënteringsattest is geweest). Wanneer de beslissing valt, zal deze gevolgd moeten worden en moet jouw kind bv een andere studierichting kiezen of overzitten. Dit geldt ook als je verder beroep aantekent.

In de meeste gevallen eindigt de beroepsprocedure hier. Je kreeg gelijk als ouder of je kreeg meer inzicht in de beslissingen die genomen worden en kan hier mee leven, of je legt je er bij neer. Maar het gebeurt dat je als ouder geen vrede vindt met de beslissing van de beroepscommissie. In dat geval kan je naar de Raad van State trekken.

Juridisch beroep aantekenen

Ben je het niet eens met de beslissing van de beroepscommissie? Dan kan je een advocaat onder de arm nemen en naar de Raad van State trekken. Zolang deze procedure loopt zal jouw kind een studierichting en/of leerjaar moeten volgen zoals aangegeven in het oriënteringsattest (zoals beslist door de beroepscommissie). Kreeg jouw kind bijvoorbeeld een C-attest, dan zal hij/zij op 1 september moeten starten in hetzelfde leerjaar en dus overzitten.

Ondersteuning

Energistically benchmark focused growth strategies via superior supply chains. Compellingly reintermediate mission-critical potentialities whereas cross functional scenarios. Phosfluorescently re-engineer distributed processes without standardized supply chains. Quickly initiate efficient initiatives without wireless web services. Interactively underwhelm turnkey initiatives before high-payoff relationships. Holisticly restore superior interfaces before flexible technology. Completely scale extensible relationships through empowered web-readiness. Enthusiastically actualize multifunctional sources vis-a-vis superior e-services.

Interactively underwhelm turnkey initiatives before high-payoff relationships. Holisticly restore superior interfaces before flexible technology. Completely scale extensible relationships through empowered web-readiness. Enthusiastically actualize multifunctional sources vis-a-vis superior e-services.

Phosfluorescently re-engineer distributed processes without standardized supply chains. Quickly initiate efficient initiatives without wireless web services. Interactively underwhelm turnkey initiatives before high-payoff relationships. Holisticly restore superior interfaces before flexible technology. Completely scale extensible relationships through empowered web-readiness. Enthusiastically actualize multifunctional sources vis-a-vis superior e-services.

Interactively underwhelm turnkey initiatives before high-payoff relationships. Holisticly restore superior interfaces before flexible technology. Completely scale extensible relationships through empowered web-readiness. Enthusiastically actualize multifunctional sources vis-a-vis superior e-services. Energistically benchmark focused growth strategies via superior supply chains. Compellingly reintermediate mission-critical potentialities whereas cross functional scenarios.

Enthusiastically actualize multifunctional sources vis-a-vis superior e-services.

Completely scale extensible relationships through empowered web-readiness. Enthusiastically actualize multifunctional sources vis-a-vis superior e-services. Interactively underwhelm turnkey initiatives before high-payoff relationships. Holisticly restore superior interfaces before flexible technology. Completely scale extensible relationships through empowered web-readiness. Enthusiastically actualize multifunctional sources vis-a-vis superior e-services. Energistically benchmark focused growth strategies via superior supply chains. Compellingly reintermediate mission-critical potentialities whereas cross functional scenarios.

Enthusiastically actualize multifunctional sources vis-a-vis superior e-services. Energistically benchmark focused growth strategies via superior supply chains. Compellingly reintermediate mission-critical potentialities whereas cross functional scenarios.

Energistically benchmark focused growth strategies via superior supply chains. Compellingly reintermediate mission-critical potentialities whereas cross functional scenarios. Phosfluorescently re-engineer distributed processes without standardized supply chains. Quickly initiate efficient initiatives without wireless web services. Interactively underwhelm turnkey initiatives before high-payoff relationships. Holisticly restore superior interfaces before flexible technology. Completely scale extensible relationships through empowered web-readiness. Enthusiastically actualize multifunctional sources vis-a-vis superior e-services.

Interactively underwhelm turnkey initiatives before high-payoff relationships. Holisticly restore superior interfaces before flexible technology. Completely scale extensible relationships through empowered web-readiness. Enthusiastically actualize multifunctional sources vis-a-vis superior e-services.

Empty section. Edit page to add content here.

Sociale relaties

Energistically benchmark focused growth strategies via superior supply chains. Compellingly reintermediate mission-critical potentialities whereas cross functional scenarios. Phosfluorescently re-engineer distributed processes without standardized supply chains. Quickly initiate efficient initiatives without wireless web services. Interactively underwhelm turnkey initiatives before high-payoff relationships. Holisticly restore superior interfaces before flexible technology. Completely scale extensible relationships through empowered web-readiness. Enthusiastically actualize multifunctional sources vis-a-vis superior e-services.

Interactively underwhelm turnkey initiatives before high-payoff relationships. Holisticly restore superior interfaces before flexible technology. Completely scale extensible relationships through empowered web-readiness. Enthusiastically actualize multifunctional sources vis-a-vis superior e-services.

Phosfluorescently re-engineer distributed processes without standardized supply chains. Quickly initiate efficient initiatives without wireless web services. Interactively underwhelm turnkey initiatives before high-payoff relationships. Holisticly restore superior interfaces before flexible technology. Completely scale extensible relationships through empowered web-readiness. Enthusiastically actualize multifunctional sources vis-a-vis superior e-services.

Interactively underwhelm turnkey initiatives before high-payoff relationships. Holisticly restore superior interfaces before flexible technology. Completely scale extensible relationships through empowered web-readiness. Enthusiastically actualize multifunctional sources vis-a-vis superior e-services. Energistically benchmark focused growth strategies via superior supply chains. Compellingly reintermediate mission-critical potentialities whereas cross functional scenarios.

Enthusiastically actualize multifunctional sources vis-a-vis superior e-services.

Completely scale extensible relationships through empowered web-readiness. Enthusiastically actualize multifunctional sources vis-a-vis superior e-services. Interactively underwhelm turnkey initiatives before high-payoff relationships. Holisticly restore superior interfaces before flexible technology. Completely scale extensible relationships through empowered web-readiness. Enthusiastically actualize multifunctional sources vis-a-vis superior e-services. Energistically benchmark focused growth strategies via superior supply chains. Compellingly reintermediate mission-critical potentialities whereas cross functional scenarios.

Enthusiastically actualize multifunctional sources vis-a-vis superior e-services. Energistically benchmark focused growth strategies via superior supply chains. Compellingly reintermediate mission-critical potentialities whereas cross functional scenarios.

Energistically benchmark focused growth strategies via superior supply chains. Compellingly reintermediate mission-critical potentialities whereas cross functional scenarios. Phosfluorescently re-engineer distributed processes without standardized supply chains. Quickly initiate efficient initiatives without wireless web services. Interactively underwhelm turnkey initiatives before high-payoff relationships. Holisticly restore superior interfaces before flexible technology. Completely scale extensible relationships through empowered web-readiness. Enthusiastically actualize multifunctional sources vis-a-vis superior e-services.

Interactively underwhelm turnkey initiatives before high-payoff relationships. Holisticly restore superior interfaces before flexible technology. Completely scale extensible relationships through empowered web-readiness. Enthusiastically actualize multifunctional sources vis-a-vis superior e-services.

Overgangen

Energistically benchmark focused growth strategies via superior supply chains. Compellingly reintermediate mission-critical potentialities whereas cross functional scenarios. Phosfluorescently re-engineer distributed processes without standardized supply chains. Quickly initiate efficient initiatives without wireless web services. Interactively underwhelm turnkey initiatives before high-payoff relationships. Holisticly restore superior interfaces before flexible technology. Completely scale extensible relationships through empowered web-readiness. Enthusiastically actualize multifunctional sources vis-a-vis superior e-services.

Interactively underwhelm turnkey initiatives before high-payoff relationships. Holisticly restore superior interfaces before flexible technology. Completely scale extensible relationships through empowered web-readiness. Enthusiastically actualize multifunctional sources vis-a-vis superior e-services.

Phosfluorescently re-engineer distributed processes without standardized supply chains. Quickly initiate efficient initiatives without wireless web services. Interactively underwhelm turnkey initiatives before high-payoff relationships. Holisticly restore superior interfaces before flexible technology. Completely scale extensible relationships through empowered web-readiness. Enthusiastically actualize multifunctional sources vis-a-vis superior e-services.

Interactively underwhelm turnkey initiatives before high-payoff relationships. Holisticly restore superior interfaces before flexible technology. Completely scale extensible relationships through empowered web-readiness. Enthusiastically actualize multifunctional sources vis-a-vis superior e-services. Energistically benchmark focused growth strategies via superior supply chains. Compellingly reintermediate mission-critical potentialities whereas cross functional scenarios.

Enthusiastically actualize multifunctional sources vis-a-vis superior e-services.

Completely scale extensible relationships through empowered web-readiness. Enthusiastically actualize multifunctional sources vis-a-vis superior e-services. Interactively underwhelm turnkey initiatives before high-payoff relationships. Holisticly restore superior interfaces before flexible technology. Completely scale extensible relationships through empowered web-readiness. Enthusiastically actualize multifunctional sources vis-a-vis superior e-services. Energistically benchmark focused growth strategies via superior supply chains. Compellingly reintermediate mission-critical potentialities whereas cross functional scenarios.

Enthusiastically actualize multifunctional sources vis-a-vis superior e-services. Energistically benchmark focused growth strategies via superior supply chains. Compellingly reintermediate mission-critical potentialities whereas cross functional scenarios.

Energistically benchmark focused growth strategies via superior supply chains. Compellingly reintermediate mission-critical potentialities whereas cross functional scenarios. Phosfluorescently re-engineer distributed processes without standardized supply chains. Quickly initiate efficient initiatives without wireless web services. Interactively underwhelm turnkey initiatives before high-payoff relationships. Holisticly restore superior interfaces before flexible technology. Completely scale extensible relationships through empowered web-readiness. Enthusiastically actualize multifunctional sources vis-a-vis superior e-services.

Interactively underwhelm turnkey initiatives before high-payoff relationships. Holisticly restore superior interfaces before flexible technology. Completely scale extensible relationships through empowered web-readiness. Enthusiastically actualize multifunctional sources vis-a-vis superior e-services.

Decreet leersteun

  • Nieuwe naam voor ondersteuning
  • Leersteun iets anders georganiseerd dan onder M-decreet

Het decreet omschrijft leersteun als volgt: 

Leersteun is ondersteuning die:  

  1. maximale ontplooiing, leerwinst, welbevinden, zelfredzaamheid en participatie bevordert van leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften in het gewoon basis- en secundair onderwijs;  
  2. de competenties versterkt van leerkrachten en schoolteams in scholen voor gewoon onderwijs in het begeleiden van leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften + het creëren van een inclusieve klaspraktijk en schoolcultuur;  
  3. leerlinggericht, leerkrachtgericht of teamgericht. 

 

Dit verschilt m.a.w. weinig met hoe ondersteuning onder het M-decreet werd omschreven. In de praktijk zullen wel een aantal zaken veranderen en heel concreet in de manier waarop de leersteun georganiseerd zal worden. Zo veranderen de toegangstickets tot ondersteuning (de verslagen) van naam, worden ondersteuningsnetwerken anders georganiseerd in leersteuncentra en verandert de manier van samenwerken tussen scholen en leersteuncentra. In de vragen hieronder leggen we dit verder uit. 

  • Ja, als er een GC-, OV4- of IAC-verslag is
  • Of na het doorlopen van een handelingsgericht diagnostisch traject

Je kind heeft recht op leerondersteuning als blijkt dat de school er, ondanks hun inspanningen en redelijke aanpassingen, niet in slaagt tegemoet te komen aan de noden van jouw kind. 

In dit geval, zal de school het CLB aanspreken en zal er een handelingsgericht diagnostisch (HGD) traject, doorlopen worden om na te gaan hoe jouw kind beter ondersteund kan worden. Jij bent als ouder een belangrijke partner in dit traject. Het CLB zal jou op de hoogte brengen en je krijgt de kans om te vertellen over de noden, dromen en sterktes van jouw kind. Het is overigens niet zo dat een handelingsgericht diagnostisch traject leidt tot een diagnose, er wordt vastgesteld welke specifieke ondersteuningsnoden er zijn en wat nodig is om hier een antwoord op te bieden. 

Als het CLB op het einde van dit proces tot de conclusie komt dat jouw kind en de school nood hebben aan extra ondersteuning, dan geven zij hiervoor een toegangsticket: een verslag. Er zijn verschillende soorten verslagen, in de vraag hieronder leggen we dit uit. 

Jouw kind kan dus enkel leerondersteuning krijgen als het een GC-, OV4- of IAC-verslag heeft. Ben je niet zeker of hij/zij een verslag heeft? Of twijfel je welk verslag het precies is? Dan kan je dit vragen aan jouw CLB. 

  • GC-verslag: gemeenschappelijk curriculum met ondersteuning
  • IAC-verslag: individueel aangepast curriculum, inschrijving onder ontbindende voorwaarden
  • OV4-verslag: gemeenschappelijk curriculum met ondersteuning, inschrijving onder ontbindende voorwaarden

Om het verschil tussen de verschillende verslagen uit te klaren, gaan we best even terug naar hoe er binnen het M-decreet gebruik gemaakt werd van verslagen. Van daaruit leggen we uit wat er vanaf 1 september 2023 binnen het decreet leersteun mogelijk zal zijn. 

Onder het M-decreet was er sprake van twee verslagen; een gemotiveerd verslag en een verslag. Met een gemotiveerd verslag krijgt jouw kind toegang tot ondersteuning, maar het heeft geen ‘toegangsticket’ voor buitengewoon onderwijs en geen individueel aangepast curriculum. Heeft jouw kind een verslag, dan volgt het een aangepast curriculum met ondersteuning in het gewone onderwijs, maar geeft het, indien je daar als ouder voor kiest, ook toegang tot het buitengewoon onderwijs. 

Vanaf 1 september 2023 – bij het in voege treden van het decreet leersteun – krijgen deze verslagen een andere naam.  

  • Het gemotiveerde verslag wordt een GC-verslag: een verslag voor het volgen van het Gemeenschappelijk Curriculum met ondersteuning. 
  • Het verslag wordt een IAC-verslag: een verslag voor het volgen van een Individueel Aangepast Curriculum (met ondersteuning) in het gewone of in het buitengewoon onderwijs. 
  • Het OV4-verslag is een nieuw soort verslag dat met het decreet leersteun in het leven wordt geroepen. Het OV4-verslag is een verslag voor leerlingen die grote onderwijsbehoeften hebben, maar die wel het gewone (gemeenschappelijke) curriculum kunnen volgen. Zij krijgen dus wel extra ondersteuning, en ze hebben (indien gewenst voor de ouders) toegang tot het buitengewoon onderwijs (enkel opleidingsvorm 4), maar zij volgen geen IAC. Onder het M-decreet bestond dit niet als een apart verslag, het ging dan om een verslag waarop ‘opleidingsvorm 4’ vermeld stond. 

 

Belangrijk: Zowel met een IAC-verslag als met een OV4-verslag zal jouw kind op een (nieuwe) school ingeschreven worden ‘onder ontbindende voorwaarde’. Dit wil zeggen dat de school 60 dagen de ruimte krijgt om samen met jou, het CLB en alle andere betrokken actoren na te gaan of zij de nodige redelijke aanpassingen voor jouw kind kunnen bieden. Meer hierover en over hoe dit proces verloopt lees je in onze leidraad. 

Een GC-verslag, geeft je kind een volledig inschrijvingsrecht. Je kind is dus meteen definitief ingeschreven. Er is geen termijn van 60 dagen en de inschrijving kan niet ontbonden worden.  

 

M-decreetDecreet leersteunImpact
Gemotiveerd verslagGC-verslagGemeenschappelijk curriculum – volledig inschrijvingsrecht
VerslagIAC-verslagIAC – inschrijving onder ontbindende voorwaarde
OV4-verslagGemeenschappelijk curriculum – inschrijving onder ontbindende voorwaarde
  • Ja
  • Tenzij wijziging type, of bij het einde van basisonderwijs
  • Naam van verslag wijzigt automatisch
  • Vragen? -> CLB

Vanaf 1 september 2023 zal men niet meer spreken van verslagen en gemotiveerde verslagen (we leggen dit uit in de vraag hierboven).  Het ‘oude’ (gemotiveerde) verslag van jouw kind is echter nog steeds geldig, tenzij er een wijziging nodig is van type of op het einde van het basisonderwijs. In deze gevallen zal er een nieuw GC-verslag worden opgemaakt.

Heeft je kind een oud ‘verslag’ met daarop opleidingsvorm 4? Ook hier geldt dat dit blijft gelden zolang, je kind in BuSO OV4 zit. Wens je de overstap te maken naar een reguliere school dan kan dit ook met een ‘nieuw’ OV4 verslag.  Dit is een nieuw verslag dat het mogelijk maakt om les te volgen in het gewoon onderwijs binnen het gemeenschappelijk curriculum, maar met extra ondersteuning (meer dan bij een GC-verslag).

Jij hoeft als ouder in principe niets te doen om de naam van het (gemotiveerde) verslag van jouw kind te laten aanpassen. Zit je zelf toch met twijfels. Of ben je niet zeker of jouw kind een verslag heeft? Of twijfel je welk verslag het precies is? Neem dan contact op met jouw CLB.

  • Niet eenduidig te bepalen
  • Hangt af van heel veel factoren
  • Vraag na bij jouw leersteuncentrum

Dat is heel moeilijk te zeggen, omdat er heel veel factoren meespelen in het bepalen van het aantal uur ondersteuning. In de eerste plaats is dit afhankelijk van het soort verslag dat jouw kind heeft en het type onderwijs dat hierop staat. 

We spreken van grote en kleine types. Jouw kind behoort tot het grote type als er op zijn/haar verslag type basisaanbod, 3 of 9 staat. De kleine types zijn types 2, 4, 6 en 7. 

 

Kleine types 

Staat op het verslag van jouw kind type 2, 4, 6 of 7? Dan behoort het tot de kleine types. 

Heeft jouw kind een IAC-verslag of een OV4-verslag? Dan zal hij/zij evenveel punten (middelen) voor ondersteuning krijgen in het gewoon onderwijs als in het buitengewoon onderwijs. 

Heeft jouw kind een GC-verslag? Dan zal hij/zij ook een aantal punten krijgen, maar hoeveel dit zal zijn, moet nog vastgelegd worden. Dit gebeurt in een omzendbrief. 

Hoe vertalen die punten zich nu in een concreet aantal uren ondersteuning? Wel, dat is moeilijk te zeggen, want sommige ondersteuning kost meer punten dan andere. Dat is bijvoorbeeld afhankelijk van het opleidingsniveau van de ondersteuner. 

Eigenlijk kunnen we dus niet voorspellen hoeveel uren ondersteuning jouw kind zal krijgen. Dit kan je wel vragen bij het informatiepunt van het leersteuncentrum waar jouw school zich bij aansluit. 

Wat wel duidelijk is, is dat men de ondersteuning voor jouw kind flexibel kan inzetten. Men kan nu eens meer ondersteuning bieden (bv net voor of net na een overgangsmoment) en op een ander moment wat minder ondersteuning. 

 

Brede types 

Staat op het verslag van jouw kind een type basisaanbod, 3 of 9? Dan behoort het tot de grote types. Voor de grote types werkt men met enveloppe-financiering. Dat betekent dat een leersteuncentrum een bepaalde hoeveelheid middelen krijgt (een enveloppe) en deze moet verdelen onder alle leerlingen van de grote types die zij ondersteunen. 

Hoeveel zit er dan in die enveloppe? Wel, 60% van dat bedrag wordt bepaald door het totale aantal leerlingen op de scholen waarmee het leersteuncentrum samenwerkt. De overige 40% wordt bepaald door het aantal leerlingen met een verslag (van alle soorten) er zijn op deze scholen. Dus een leersteuncentrum dat samenwerkt met veel en ook grote scholen, zal meer geld krijgen. Een leersteuncentrum dat samenwerkt met scholen waar veel leerlingen een GC-verslag, IAC-verslag of OV4-verslag hebben, zal ook meer geld krijgen. 

Het is met andere woorden niet te voorspellen hoeveel ondersteuning jouw kind zal krijgen.  

  • Niet per se dezelfde (leer)ondersteuner
  • Elke school kiest één leersteuncentrum
  • Voor specifieke expertise kan samenwerking met een ander leersteuncentrum

Vanaf 1 september 2023 spreken we niet langer over ondersteuning vanuit ondersteuningsnetwerken, scholen buitengewoon onderwijs of ondersteuners, maar over leersteuncentra, specifieke leersteuncentra en leerondersteuners. Naast een nieuwe benaming is er ook een nieuwe manier van werken, ook wel het éénsporenbeleid genoemd. Dit betekent dat alle vragen naar ondersteuning via één spoor, één organisatie gaan: het leersteuncentrum waar jouw school mee samenwerkt. 

In praktijk betekent dit dat elke school voor regulier onderwijs een samenwerking aangaat met één leersteuncentrum (LSC) dat alle vragen ter ondersteuning zal opnemen (overzicht van alle leersteuncentra). Het is dus de school die kiest met welk leersteuncentrum zij samenwerken, niet jij als ouder. De scholen hebben op dit moment een leersteuncentrum gekozen. Zij kunnen jou vertellen met welk leersteuncentrum zij samenwerken vanaf 1 september 2023. 

Sommige gewone leersteuncentra hebben expertise voor alle types in huis, maar dat is lang niet altijd het geval. Daarom worden er ook specifieke leersteuncentra opgericht, die expertise hebben in types 4, 6 en/of 7. Een gewoon leersteuncentrum dat expertise mist, kan een structurele samenwerking aangaan met een specifiek leersteuncentrum. Het is het gewone leersteuncentrum dat beslist met welk specifiek leersteuncentrum zij samenwerken. 

Het kan ook gebeuren dat bepaalde trajecten een specifieke expertise vragen en dat het gewone leersteuncentrum en/of het specifieke leersteuncentrum waarmee zij structureel samenwerken deze expertise niet in huis heeft. In dat geval zal het gewone leersteuncentrum een ‘ad hoc’ samenwerking opzetten met een ander leersteuncentrum.

‘Ad hoc’ betekent niet structureel en gericht op de specifieke nood in een specifiek traject. Deze ‘ad hoc’ samenwerking kan voor alle types. Ook hier is beslist het gewone leersteuncentrum met welk specifiek leersteuncentrum zij ad hoc samenwerken. 

Het is dus de school van jouw kind die beslist met welk leersteuncentrum zij samenwerken en het is dat leersteuncentrum dat beslist over samenwerking(en) met andere leersteuncentra. Wanneer je als ouder het gevoel hebt dat het leersteuncentrum de expertise die jouw kind nodig heeft niet in huis heeft, kan je wel steeds vragen of een samenwerking met een ander (al dan niet specifiek) leersteuncentrum mogelijk is. 

Belangrijk is dat het dus niet zeker is dat jouw kind op 1 september nog ondersteund zal worden door dezelfde ondersteuner of zelfs hetzelfde ‘netwerk’ (of leersteuncentrum). 

  • Vragen om een ad hoc samenwerking met ander leersteuncentrum
  • Vraag in overleg met de school

Zoals je kon lezen in de vraag hierboven, is het de (toekomstige) school van jouw kind die een leersteuncentrum kiest om mee samen te werken. Als je wil dat jouw kind volgend jaar (1 september 2023) wordt ondersteund door dezelfde (leer)ondersteuner of vanuit eenzelfde netwerk als dit schooljaar, vraag dan eerst aan de (toekomstige) school van jouw kind met welk LSC zij zullen samenwerken. Vraag vervolgens aan jouw ondersteuner bij welk leersteuncentrum hij/zij in september 2023 zal werken. 

Werkt de (toekomstige) school van jouw kind niet (meer) samen met het leersteuncentrum waar jullie huidige ondersteuningsnetwerk onder valt en/of werkt jullie (leer)ondersteuner op 1 september niet meer voor het leersteuncentrum waar de (toekomstige) school van jouw kind mee verbonden is? Ga dan in gesprek met de (toekomstige) school van jouw kind. De school kan samen met jou als ouder aan het leersteuncentrum waar jouw ondersteuner werkzaam is om ad hoc samen te werken voor jouw kind. 

Ziet de school het niet zitten om deze vraag te stellen aan het leersteuncentrum, dan kan je dit ook zelf doen als ouder. Bij het informatiepunt van het leersteuncentrum, kan je vragen hoe zij de ondersteuning van jouw kind willen vormgeven, op basis van zijn/haar noden.  

Ben je na afloop als ouder niet gerustgesteld? Of staat de school en/of het leersteuncentrum nog steeds weigerachtig tegenover een ad hoc samenwerking? Dan richt je je vraag best officieel aan het bestuur van het leersteuncentrum waar jouw school mee samenwerkt.  

Tip: de ‘expertise’ die nodig is in de ondersteuning van je kind in een inclusief traject kan je opdelen in; 

  • Onderwijskundige expertise (expertise over lesgeven, lesinhouden aanpassen, leren, …) 
  • Handicap-specifieke expertise (de noden die voortvloeien uit de diagnose of beperking van je kind) 
  • Inclusie-expertise (de wat en hoe om inclusie in praktijk te realiseren) 
  • Expertise op het vlak van coaching (expertise over hoe je leerlingen, leerkrachten en schoolteam zo begeleidt dat zij op termijn zelf oplossingen (bv redelijke aanpassingen) kunnen vinden)

Het kan dus bijvoorbeeld gebeuren dat het nieuwe leersteuncentrum wel de nodige handicap-specifieke expertise heeft voor jouw kind, maar dat je bezorgd bent of zij misschien de nodige onderwijskundige expertise missen. Het is dus belangrijk om al deze vormen van expertise mee te nemen als je in gesprek gaat.  

  • Neen
  • Er is een warme overdracht
  • Vragen? -> school, huidige ondersteuner, informatiepunt van leersteuncentrum

Zoals we hierboven uitlegden, is het niet gegarandeerd dat jouw kind volgend schooljaar (1 september 2023) ondersteund zal worden door dezelfde (leer)ondersteuner. Je mag als ouder wel verwachten dat er een ‘warme overdracht’ is tussen je huidige ondersteuner en de nieuwe leerondersteuner van volgend schooljaar. 

Een warme overdracht betekent uiteraard dat alle essentiële informatie over de onderwijsbehoeften van jouw kind wordt doorgegeven. Ook de gepaste redelijke aanpassingen worden hierin besproken. Maar ook een kennismaking met jou als ouder en jouw kind behoort tot een ‘warme overdracht’.  

Ben je bezorgd over deze overdracht? Dan kan je zeker bij de school, jouw huidige ondersteuner en/of het informatiepunt van het (toekomstige) leersteuncentrum terecht. 

  • Binnen de 5 schooldagen
  • Binnen de 10 schooldagen voor de opstart van nieuwe trajecten
  • Overdracht tussen leersteuncentra binnen 5 schooldagen

In het decreet leersteun staat dat de ondersteuning bij de start van het schooljaar binnen de 5 schooldagen moet opgestart worden. Dit geldt voor alle leerlingen die een GC-verslag, IAC-verslag of OV4-verslag hebben. Krijgt jouw kind dit jaar reeds ondersteuning, dan zal de ondersteuning dus binnen de 5 schooldagen opgestart worden. 

Als de leerondersteuning in de loop van het schooljaar wordt opgestart, dan geeft jouw school de vraag om ondersteuning door aan het leersteuncentrum en dan hebben zij 10 schooldagen om deze leerondersteuning op te starten. Er zijn dus geen ‘instapdata’ voor leerondersteuning. 

Wanneer een leersteuncentrum een vraag krijgt voor leerondersteuning, en deze vraag moet doorgegeven worden aan het specifiek leersteuncentrum waar zij mee samenwerken, dan moeten zij deze binnen de 5 schooldagen doorgeven. 

  • Ja, dat kan
  • Steeds in functie van de leerling

Ja, dat kan. Leerondersteuning kan zowel leerling-, leerkracht- als schoolgericht worden ingezet. Dit hangt af van de noden van de leerling, diens leerkracht en de school. Centraal staat hoe de leerondersteuner impact kan hebben op de klasvloer, in functie van jouw kind. Het kan dus gebeuren dat de leerondersteuner zich vooral richt op de leerkracht(en) van jouw kind, omdat dit is wat jouw kind momenteel nodig heeft.

De leerondersteuner mag wel steeds leerlinggericht werken, al dan niet 1 op 1, maar dat moet dus niet. Belangrijk is wel dat dit steeds afgestemd is met jou als ouder. Heb je onvoldoende overzicht van de geboden ondersteuning en/of heb je het idee dat de organisatie van de leersteun rond jouw kind weinig impact heeft op het functioneren van jouw kind? Kaart dit aan bij jouw leerondersteuner of neem contact op met het laagdrempelig informatiepunt van het leersteuncentrum.

  • Neen
  • CLB kan HGD-traject opstarten,
  • Geen verslag zonder akkoord van ouders

Een CLB kan geen handelingsgericht diagnostisch (HGD) traject opstarten zonder het akkoord van jullie als ouders. Van zodra het CLB jullie akkoord heeft, is het de bedoeling dat je als ouders op de hoogte wordt gehouden van het verloop, maar ook de inhoud van het uiteindelijke verslag.  

Ben je als ouder niet akkoord met de opstart van een HGD-traject, dan kan er ook geen verslag opgemaakt worden en is ondersteuning vanuit een leersteuncentrum niet mogelijk.  

Ben je als ouder ontevreden of niet akkoord met het (nieuw) opgemaakt verslag? Dan kan je hierover in gesprek gaan met het CLB. Elk CLB heeft ook een interne klachtenprocedure die je hiervoor kan gebruiken, indien nodig.  

Levert dit niet het gewenste resultaat dan kan je (als jouw onvrede te maken heeft met een IAC-verslag of OV4-verslag) contact opnemen met de Vlaamse Bemiddelingscommissie 

Krijgt je kind een GC-verslag en ben je niet akkoord met de opstart van ondersteuning, dan kan je de leerlinggerichte ondersteuning tegenhouden. Er zal in dat geval wel leerondersteuning opgestart worden voor het schoolteam, maar jouw kind zal niet in contact komen met de leerondersteuner. 

  • Weigering op basis van specifieke onderwijsbehoeften kan niet
  • Mogelijks wel inschrijving onder ontbindende voorwaarden

Net als in het M-decreet, mag geen enkele school je kind zomaar weigeren op basis van de ‘specifieke onderwijsbehoeften’ die hij/zij heeft. Het is wel zo dat indien je kind een (IAC-)verslag of OV4-verslag heeft, de school je kind zal inschrijven onder ontbindende voorwaarden. Dit verandert niet door het Decreet Leersteun. Het wordt niet makkelijker voor scholen om een kind met specifieke onderwijsbehoeften te weigeren of de inschrijving te ontbinden. 

Inschrijving onder ontbindende voorwaarden betekent concreet dat de school binnen een periode van 60 dagen na de eerste schooldag samen met jou als ouder en alle andere actoren (CLB, leersteuncentrum, …) een beslissing moet nemen of de aanpassingen die nodig zijn voor jouw kind redelijk (proportioneel) zijn. We gidsen je graag door het hele proces van inschrijving onder ontbindende voorwaarden in deze tool.

Heeft je kind een gemotiveerd verslag (nieuwe benaming: GC-verslag)? Dan is je kind bij inschrijving steeds definitief ingeschreven en is de periode van 60 dagen niet van toepassing. 

Tip: Neem contact op met het CLB als je twijfelt over het verslag dat je kind al of niet heeft.  

  • Informatiepunt leersteuncentrum
  • Klachtenprocedure van leersteuncentrum

Elk leersteuncentrum heeft een laagdrempelig informatiepunt voor ouders en scholen waar je terecht kan voor informatie over leersteun. Heb je dus vragen of zijn er onduidelijkheden, dan kan je hier terecht. Je kan hier ook terecht als jouw kind (nog) geen ondersteuning krijgt. 

Verder moet elke leersteuncentrum ook een klachtenprocedure uitwerken. In zo’n klachtenprocedure beschrijven zij waar je terecht kan met jouw klacht en wat zij zullen doen met een klacht.  

Elk leersteuncentrum heeft hierin een verantwoordelijkheid om dit duidelijk te communiceren.  

Technische vragen

  • Ja dat kan!
  • Onderwijsprofessionals kunnen simpele handelingen leren

Elke leerling heeft recht om mee te gaan op uitstap welke worden gekaderd binnen de educatieve opdracht van de school. Het samen onderweg zijn, samen eten, nieuwe dingen beleven. De uitwisseling vooraf en tijdens zijn super waardevol.

Enkele tips om deze handelingen onder de knie te krijgen zodat bijvoorbeeld het prikken bij suiker of het zetten van een insulinespuit geen drempel hoeven te zijn:

  • Neem tijd om deze handelingen aan te leren en te leren van elkaar.
  • Schakel oefenmomentjes in.
  • Deel een app waar alle hulplijnen in te vinden zijn bij vragen of bezorgdheden.
  • Videobellen maakt dat je dingen kan tonen, er geen misverstanden kunnen zijn en het vaak sneller opgeklaard is.

Weet ook dat er een statuut ‘bekwame helper’ bestaat. Mensen kunnen mits een korte opleiding (en dat is meestal bij de huisarts van de jongere ) de handelingen uitvoeren die nodig zijn voor die bepaalde jongere.

 

“Josse zit in het derde leerjaar en gaat met de school op bosklassen. Door zijn suikerziekte moet hij een aantal keer per dag geprikt worden om te meten hoe zijn bloedsuiker staat. Josse kan dit zelf maar mama is bang dat hij het zal vergeten.  Ook het juist interpreteren van de uitslag en daaraan de juiste handelingen koppelen, is nog moeilijk voor Josse. Daarom is er iemand van het team dat meegaat op de bosklassen verantwoordelijk voor deze handelingen. Deze juf is eerder al eens met mama en Josse naar de huisarts geweest om de juiste instructies te krijgen. Nadien hebben mama en de juf nog een aantal oefenmomentjes ingelast zodat de juf het onder de knie had en mama Josse met een gerust hart mee op bosklassen kon laten vertrekken.”

“Yassin reageert allergisch op bijensteken. Zo erg zelfs dat, wanneer hij gestoken wordt, meteen de epipen moet worden ingezet. Yassin gaat met zijn klas op schoolreis naar de zoo. Nadat de arts van het CLB aan alle kleuterjuffen is komen uitleggen hoe de epipen moet worden gebruikt, kunnen zij handelen in nood. Maar, op uitstap wordt er toch iemand als verantwoordelijke aangeduid die een extra oogje in het zeil kan houden en meteen overgaat tot actie indien nodig. Ook de gegevens van mama en de dokter zijn bij de hand zodat meteen alle partijen op de hoogte gebracht kunnen worden.”