Keuze voor inclusieve vrije tijd

  • Ja 
  • Iedereen heeft recht op (georganiseerde) vrije tijd 
  • Redelijke aanpassingen zijn een recht 

Ja, dat mag! De Belgische grondwet stelt dat “Iedere persoon met een handicap heeft recht op volledige inclusie in de samenleving, met inbegrip van het recht op redelijke aanpassingen.”. Volledige inclusie in de samenleving houdt ook deelname aan georganiseerde vrije tijd in. Het VN-verdrag inzake personen met een handicap stelt het nog iets specifieker: “Teneinde personen met een handicap in staat te stellen op voet van gelijkheid met anderen deel te nemen aan recreatie, vrijetijdsbesteding en sportactiviteiten, nemen de Staten die Partij zijn passende maatregelen om: […] te waarborgen dat kinderen met een handicap op voet van gelijkheid met andere kinderen kunnen deelnemen aan spel-, recreatie-, vrije tijds- en sportactiviteiten, met inbegrip van activiteiten in schoolverband.”. Kort samengevat betekent dit dat discriminatie op basis van beperking niet kan en dat redelijke aanpassingen een recht en geen gunst zijn. 

Lang niet elke vrijetijdsorganisatie of -vereniging heeft echter ervaring met inclusief werken of met redelijke aanpassingen. Gelukkig kunnen zijn hiervoor terecht bij hun koepelorganisatie of pedagogische begeleidingsdienst. Ook externe organisaties zoals De Ambrassade, Komaf of G-Sport Vlaanderen bieden ondersteuning.

  • Kinderen met en zonder ondersteuningsnoden doen samen activiteiten 
  • Er zijn nog teveel drempels in onze samenleving 
  • creëer inclusiekansen 
  • Stappen zetten naar inclusie is een proces 

Wij zijn ervan overtuigd dat alle kinderen samen moeten kunnen opgroeien, of ze nu een beperking of ondersteuningsnood hebben of niet, welke taal ze ook spreken, …
Op dit moment is onze samenleving echter nog niet zo georganiseerd en ervaren we nog teveel drempels om alle kinderen samen te laten leren, spelen, opgroeien. Wij blijven deze drempels in kaart brengen, signaleren en proberen deze drempels weg te werken.  

Onder inclusieve vrije tijd verstaan wij dat een kind of jongere met een beperking aansluit bij een werking waar ook kinderen zonder beperking komen spelen, musiceren, sporten, …  

Inclusie is echter vaak een proces, een weg die een organisatie doorloopt. Zo kan een doelgroepspecifieke werking evolueren door inclusieve stappen te zetten: 

  • Een doelgroepspecifieke organisatie nodigt ook broers, zussen, vriendjes zonder beperking uit.
    Bv. Een sportkamp door een G-sportclub waar ook broers en zussen kunnen meesporten.  
  • Of een doelgroepspecifieke werking organiseert steeds meer activiteiten met de reguliere werking van de organisatie.
    bv. De AKABE-afdeling van de scouts gaat samen op kamp met de andere afdeling.  
  • Vaak gebeurt dit zelfs spontaan door bijvoorbeeld dezelfde lokalen of sportvelden te delen: bv. De G-werking traint op hetzelfde moment op het veld naast de andere spelers. De sporters gaan samen naar de kleedkamers, gaan nadien in dezelfde kantine samen nog iets drinken. Door een tekort aan trainers kunnen de +16-jarige leden mee inspringen om als hulp-coach in een G-werking mee te ondersteunen, enz. 

Op deze manier creëer je als organisatie inclusiekansen: je laat kinderen met en zonder beperking elkaar ontmoeten en samen leuke dingen doen. Animatoren, coaches, leiding en trainers kunnen ervaring opdoen om met een gemengde groep aan de slag te gaan en worden uitgedaagd om na te denken over redelijke aanpassingen zodat elk kind ten volle kan participeren.  

Op deze manier zou je kunnen spreken van een inclusiespectrum: van organisaties die met veel ervaring ten volle inclusief werken tot organisaties die de eerste voorzichtige stappen naar inclusie zetten. Wij moedigen elke stap aan!  

Ben je zelf zoekende hoe je meer stappen naar inclusie kan zetten? Neem dan contact op met het Steunpunt voor Inclusie, wij denken graag mee en kunnen jou hierbij ondersteunen! 

  • Nee 
  • Gelijkwaardige keuze mogelijk maken 
  • Drempels aankaarten en overbruggen 

Nee, Ouders voor Inclusie is niet tegen doelgroepspecifieke vrije tijd. We zijn van mening dat ouders en hun kinderen een vrije en gelijkwaardige keuze moeten hebben tussen inclusieve of doelgroepspecifieke vrije tijd. Dit betekent dat er in beide vormen gelijkwaardige ondersteuning en participatie mogelijk moet zijn. 

Op dit moment merken wij echter nog te veel drempels in inclusieve vrije tijd. Het Steunpunt voor Inclusie werkt actief aan het sensibiliseren van (lokale) instanties. Ervaar jij drempels in (de zoektocht naar) inclusieve vrije tijd, dan mag je altijd contact opnemen met het Steunpunt voor Inclusie en gaan we aan de slag met het naar beneden halen van ervaren drempels. 

Wij blijven deze aankaarten en bieden ondersteuning bij het overbruggen van deze drempels. 

Zoektocht naar een organisatie of vereniging

  • Stap rechtstreeks naar een vereniging of organisatie 
  • Zoek via koepelorganisaties, lokale jeugd- of sportdienst of Steunpunt voor Inclusie 

Ken je zelf een fijne jeugdorganisatie in de buurt? Dan kan je met hen contact opnemen. Hebben zij nog geen ervaring met inclusie en redelijke aanpassingen, dan kunnen zij steeds terecht bij hun koepelorganisatie of pedagogische begeleidingsdienst. Ook externe organisaties zoals De Ambrassade, Komaf of G-Sport Vlaanderen bieden ondersteuning. Laat je dus niet afschrikken door organisaties die hun aanbod niet expliciet als inclusief omschrijven of die hierin weinig ervaring hebben. 

Weet je niet direct waar te beginnen in jouw zoektocht of heb je nood aan ondersteuning? Dan kan je terecht bij koepelorganisaties of je lokale jeugd- of sportdienst. Zij hebben een overzicht over de diversiteit aan mogelijkheden om vrije tijd in te vullen. Vaak weten zij ook welke verenigingen of organisaties meer ervaring hebben met inclusie en redelijke aanpassingen.

  • Ja, inclusieve sportclubs 
  • G-sportconsulenten kunnen helpen 
  • Expliciet vermelden dat je inclusief wilt sporten 

Je zoon of dochter kan in principe deelnemen aan alle sporten en zou bij eender welke sportclub terecht moeten kunnen. Zowel de Belgische Grondwet als het VN-verdrag inzake Rechten van Personen met een Handicap stellen duidelijk dat iedere persoon recht heeft op volledige inclusie in de samenleving, met inbegrip van het recht op redelijke aanpassingen. Dit geld ook voor (georganiseerde) vrije tijd. Ook Sport Vlaanderen zet in op inclusie: “Sport is een ideale hefboom om verschillende maatschappelijke doelen te realiseren. We houden voeling met de diverse kansengroepen uit onze samenleving en blijven inzetten op de inclusie van deze personen via sport.” 

Kort samengevat heeft jouw kind recht op sporten in een sportclub naar keuze. Voor wie kiest voor G-Sport is het ook belangrijk te weten dat niet elke G-Sportclub op dezelfde manier werkt. Sommige G-Sportclubs richten zich enkel op personen met een beperking, zij menen dat de ‘G’ in G-Sport staat voor ‘Gehandicapt’. Anderen vullen de ‘G’ in als ‘Geintegreerd’ en gaan dus voor een werking waarin zowel mensen met als zonder beperking samen deelnemen (al dan niet in gescheiden teams binnen de club). 

Je kan rechtstreeks naar een sportclub stappen, maar in je zoektocht naar een geschikte club of sport, kan je ook terecht bij de Consulenten Sporten Zonder Drempels van Sport Vlaanderen of de toeleidingsdienst van G-Sport Vlaanderen. Zij helpen sporters met specifieke noden wegwijs in het aanbod en kunnen jou ondersteunen bij een eerste contact. Belangrijk dat je hier duidelijk vermeld dat je op zoek bent naar inclusieve sport. Als je al zou weten naar welke sport en/of club je op zoek bent, kan er meteen gerichter gezocht worden. 

Heb je aangepast materiaal nodig waar je sportvereniging niet over beschikt? Bespreek met de sportclub wat nodig is en consulteer de provinciale uitleendienst van Sport Vlaanderen. Jouw sportclub kan hier gratis (G)sportmateriaal ontlenen.

  • Gelijkaardig aan regulier onderwijs 
  • Recht op redelijke aanpassingen 
  • Individueel Aangepast Curriculum mogelijk 

Het deeltijds kunstonderwijs (DKO) heeft een bijzondere positie gezien het een vorm van onderwijs is die plaatsvindt in de vrije tijd. Het Decreet Deeltijds Kunstonderwijs waarborgt het recht op een artistieke opleiding voor leerlingen met specifieke noden. Een academieteam moet voor leerlingen met specifieke noden dus redelijke aanpassingen voorzien en kan een leerling niet zomaar weigeren. De academies kunnen zich ook laten begeleiden door de pedagogische begeleidingsdiensten. 

Op basis van een intakegesprek brengt een academie de leervraag en beginsituatie van de leerling in kaart. Net zoals in regulier onderwijs is de zorg georganiseerd volgens het zorgcontinuüm, gaande van brede basiszorg voor alle leerlingen, over verhoogde zorg en uitbereiding van zorg voor de leerlingen die hier nood aan hebben, tot een Individueel Aangepast Curriculum voor leerlingen die niet het volledige curriculum volgen. 

  • Zoek een goede match 
  • Verzamel voldoende info 
  • Tijd voor wederzijdse kennismaking 
  • Vragen, twijfels en onzekerheden delen 

Er is geen vaste en juiste manier om dit aan te pakken. Het is vooral belangrijk om een goede match te bekomen tussen jou, jouw kind en de organisatie. Daarbij is het vooral van belang om stil te staan bij wat je precies verwacht van de organisatie en wat de organisatie van jou kan verwachten. 

We geven nog enkele tips en vragen mee om je voor te bereiden op het eerste contact: 

  • Probeer een eerste beeld te krijgen van het aanbod, de activiteiten en de structuur van de organisatie op basis van de website, folders of een rondvraag bij kennissen. 
  • Hoe wil je jouw kind voorstellen aan de organisatie? Wat altijd goed werkt zijn foto’s, filmpjes en/of anekdotes, die geven jouw kind een gezicht. Je kan natuurlijk ook gewoon jouw kind meenemen bij de kennismaking. 
  • Welke redelijke aanpassingen zijn nodig om jouw kind ten volle te laten participeren? Maak dit concreet met tips en voorbeelden. 
  • Wat verwacht jij van de organisatie en wat kunnen zij van jou verwachten? 
  • Hoe hou je liefst contact met de organisatie? Dit kan een combinatie zijn van snelle korte contacten en overlegmomenten. 
  • Ga voor eerlijke, transparante communicatie 
  • Zoek de nodige ondersteuning 

Vrijetijdsorganisaties moeten in principe meestappen in jullie inclusieverhaal. Zowel de Belgische Grondwet als het VN-verdrag inzake Rechten van Personen met een Handicap stellen duidelijk dat iedere persoon met specifieke noden recht heeft op volledige inclusie in de samenleving, en dus ook recht heeft op redelijke aanpassingen. Dit geldt dus ook voor de (georganiseerde) vrije tijd. Wanneer deelname met redelijke aanpassingen mogelijk is, maar deze toch geweigerd wordt, is er sprake van discriminatie. Toch gebeurt het dat organisaties of verenigingen binnen vrije tijd weigerachtig staan tegenover inclusie en redelijke aanpassingen. Dan zijn er verschillende mogelijkheden: 

  • Ga in gesprek en maak duidelijk dat er ruimte is voor onzekerheid en twijfels. Zet de organisatie of vereniging hierbij in hun kracht, hun vrijwilligers zijn misschien geen expert in de specifieke noden van jouw kind, ze zijn wel expert in hun sport, jeugdwerk, … Deel ook jouw onzekerheden en leg zo de basis voor eerlijke en transparante communicatie. 
  • Zoek naar mogelijke tussenstappen: kan jouw kind eens komen uitproberen? Hebben de begeleiders/monitoren/coaches/… nood aan een eerste kennismaking buiten de activiteiten?  
  • Wijs de organisatie of vereniging op de mogelijkheid om aan te kloppen bij hun koepelorganisatie of pedagogische begeleidingsdienst. Ook externe organisaties zoals De Ambrassade, Komaf of G-Sport Vlaanderen bieden ondersteuning 
  • Vraag ondersteuning bij het Steunpunt voor Inclusie 
  • Heb je het gevoel dat de rechten van jouw kind geschonden worden, dan kan je terecht bij het Kinderrechtencommissariaat. Zij toetsen jouw klacht af tegen de wetgeving, kunnen mee bemiddelen en zoeken naar een oplossing. 
  • Ja 
  • Zoek een speelplein, jeugdbeweging of jeugdorganisatie 
  • Praat over dromen met de leiding 
  • Cursus mogelijk 

Ja, ook dat is mogelijk! In de jeugdbeweging, op het speelplein of op vakantie is er plaats voor elk talent! Het is namelijk door de combinatie van de unieke talenten die elke leiding of elke animator heeft dat een sterke ploeg gevormd wordt. Een leider, animator of coach kan nooit goed zijn in alle taken die bij zijn/haar rol horen, gedeelde verantwoordelijkheid is dus een must. Vaak wordt dit benoemd met de term co-animator. 

Als jouw kind interesse heeft om leiding of animator te worden in een jeugdbeweging, speelpleinwerking of jeugdorganisatie waarvan hij/zij reeds lid is, is het best om je kind hier zelf (of met ondersteuning) over te laten praten met de leidingsploeg: Wat zijn mijn dromen? Welke verwachtingen zijn er? Welke verwachtingen heeft de jeugdbeweging- of organisatie? 

Wanneer je zoon of dochter nog geen lid of deelnemer is, kan je zelf met jullie vraag naar een jeugdbeweging, speelplein of jeugdorganisatie stappen of kan je terecht bij koepelorganisaties. 

Niet elke jeugdbeweging, elke jeugdkamporganisatie of elk speelplein heeft ervaring met leiding met specifieke noden. Weet dat verschillende koepelorganisaties altijd paraat staan ter ondersteuning. 

Om leiding of animator te worden, moet je bij sommige jeugdbewegingen, speelpleinen, jeugdkampen of sporten een cursus volgen. Deze worden aangeboden door de koepelorganisaties en vaak is een traject op maat hierin mogelijk. De bestaande leiding van de vereniging waarin jouw kind leiding wil volgen kan jullie gericht doorverwijzen.

  • Ja 
  • Afhankelijk van de situatie 

Ja dat kan. Zowel in inclusieve als doelgroepgerichte clubs is sport in competitieverband mogelijk. Dit zou voor elke sport mogelijk moeten zijn, maar veel is afhankelijk van de specifieke ondersteuningsnoden, het vinden van geschikte trainers en een geschikt en toegankelijk sportterrein. G-Sport Vlaanderen kan je helpen in jullie zoektocht naar een sportclub waar dit mogelijk is. 

Jouw kind kan ook deel uitmaken van een competitieve sportploeg zonder zelf te moeten deelnemen aan de wedstrijden. Ga vooral op zoek samen met de trainers naar manieren waarop jouw kind kan participeren, zowel tijdens de training als op wedstrijden. Denk aan  rollen als materiaalverantwoordelijke, assistent-coach, scoreteller, e.d. 

  • Zoektocht naar vrijetijdsactiviteiten 
  • Ondersteunen rond inclusief werken 
  • Signalen doorspelen naar het beleid  

Ook als ouder kan je terecht bij de lokale jeugd- of sportdienst van jouw gemeente. Zij kennen het jeugd- of sportlandschap in de regio als de beste. Zij kunnen samen met jou als ouder op zoek gaan naar een vrijetijdsaanbod voor je zoon of dochter. Dit kan gaan over een wekelijkse hobby, vakantiekampen of -activiteiten, cursussen, …  Zij dienen ook rekening te houden met jouw wens om inclusief, dus bij een reguliere werking, aan te sluiten.  

De jeugd- of sportdienst kan een ondersteunende rol opnemen voor de vrijetijdsorganisatie of sportclub in het inclusief werken: zij kunnen mee een gesprek faciliteren met de organisatie, mee nadenken over oplossingen of inspiratie delen vanuit andere lokale organisaties. Misschien is de basketclub al lange tijd helemaal mee in het inclusieverhaal en kan dit de lokale turnclub inspireren?
Loop je dus als ouder ergens tegenaan in de communicatie of bij de participatie bij een jeugd- of sportvereniging, neem dan zeker contact op met de jeugd- of sportdienst in jouw gemeente.  

Het kan belangrijk zijn om als ouder jouw beleving van het inclusieve vrijetijdsaanbod (of het gebrek hieraan) door te geven aan de jeugd- of sportdienst. Zij moeten signalen die leven in de regio doorspelen naar het lokale beleid. Zo kan inclusie steeds meer een plek krijgen in het (lokale) beleid! 

Ouders voor Inclusie kan samen met jou op zoek gaan naar een inclusieve invulling van vrije tijd. We kunnen mee zoeken naar een invulling op maat, ondersteunen in de eerste contacten met een organisatie of bij het wegwerken van drempels op jullie pad. 

We hebben ook onze inspirerende verhalen waarin we mooie inclusieve trajecten in de vrije tijd in beeld brengen en de brede waaier aan mogelijkheden belichten. 

Het Steunpunt voor Inclusie heeft ook heel wat expertise in huis en kan waar nodig doorverwijzen naar andere diensten die jou of de vrijetijdsorganisatie van jouw keuze kunnen informeren en ondersteunen.

Samenwerking met een organisatie of vereniging

  • Bespreek verwachtingen 
  • Maak duidelijke afspraken 

Er bestaat geen gouden formule om tot vlotte communicatie te komen. Maar er zijn wel enkele tips: 

  • Bespreek wat jullie van elkaar verwachten: Wat kan je wel en niet van de andere vragen? Welke informatie zouden jullie graag delen of te weten komen? Wanneer is het beste moment om dit te doen? En op welke manier? 
  • Waar heb jij als ouder nood aan? Vind je het nodig om bij elke activiteit een gesprek te hebben? Zou je graag een huisbezoek hebben (bv. voor je kind op kamp vertrekt)? Hoe hou je liefst contact (mail, WhatsApp, bellen, …)? Wil je graag een korte uitwisseling wanneer je je kind brengt of komt halen? Door dit zelf helder aan te geven, kan de vrijetijdsorganisatie hier rekening mee houden. 
  • Spreek op voorhand af hoe jullie het aanpakken als er iets misloopt: wie is bereikbaar? Bespreek je liever moeilijkheden waar jouw kind niet bij is? Via welke kanalen en hoe kunnen tips en vragen uitgewisseld worden? 
  • Zie je het niet zitten om alle mogelijke drempels voor jouw kind uitvoerig te bespreken met begeleiders, leiding of coaches? Vraag de organisatie of vereniging om op voorhand te laten weten wat de activiteiten zullen inhouden, zo kan jij gericht de nodige informatie over jouw kind geven. 
  • Bespreek wie wat mag weten over jouw kind (en geef jouw kind hierin, indien mogelijk, ook keuze): wat mag alleen de hoofanimator/hoofdcoach/… weten? Wat mogen de andere deelnemers weten? Wat moet iedereen weten? 
  • Blijf respectvol voor elkaar 
  • Geloof in goodwill 
  • Wees eerlijk, transparant en open 
  • Blik van buitenaf kan helpen 

Het kan zijn dat iedereen er vol enthousiasme is ingevlogen, maar dat de samenwerking onderweg toch ergens stroef begint te lopen. om allerhande redenen zijn: communicatie die niet loopt zoals verwacht, vragen of twijfels die niet opgelost raken, misverstanden… 

Het is moeilijk om een algemene oplossing te bieden op de vraag. Iedere situatie zal namelijk heel specifiek of verschillend zijn. Aarzel dus zeker niet om contact op te nemen met het Steunpunt voor Inclusie wanneer jullie hierop vastlopen! We kunnen jullie echter wel enkele tips meegeven die in verschillende situaties nuttig kunnen zijn: 

  • Wees eerlijk, transparant en open over onderliggende spanningen, twijfels en vragen. Op deze manier creëer je een sfeer waarin ook de organisatie of vereniging alles durft te bespreken! 
  • Spreek een rustig moment af met voldoende tijd om alles volledig te bespreken. Spreek ook af wie jullie daar graag op aanwezig zouden zien. Dit kunnen de (bege)leiders zijn, maar ook verantwoordelijken of externen. 
  • Herhaal nogmaals dat er van jullie vraag, namelijk inclusieve vrije tijd voor jullie zoon of dochter, niet afgeweken kan worden, maar dat jullie graag mee willen zoeken naar antwoorden op hun vragen en twijfels! 
  • Richt bemerkingen of kritiek altijd op de inspanningen en aanpassingen die onvoldoende blijken, nooit op de personen achter de inspanningen en aanpassingen. 
  • Nodig eventueel professionals van koepelorganisaties of pedagogische begeleidingsdiensten uit om samen rond tafel te zitten. Zij hebben vaak al meer ervaring met inclusieve trajecten en een blik van buitenaf kan soms verrijkend werken! Neem gerust ook contact op met het Steunpunt voor Inclusie. 

Ouders voor Inclusie kan jou in contact brengen met een andere ouder die mee kan nadenken over de samenwerking met een organisatie. Hiervoor hoef je niet te wachten tot de samenwerking moeizaam verloopt, het delen van positieve ervaringen werkt versterkend voor een inclucietraject. 

Heb je nood aan iemand die mee rond de tafel kan gaan zitten om de samenwerking met de organisatie te versterken? Dan kan het Steunpunt voor Inclusie ondersteuning bieden.

Ondersteuning in inclusieve vrije tijd

  • Jullie verwachtingen staan centraal 
  • Brug tussen jouw kind en verwachtingen omgeving 
  • Blik van buitenaf kan helpen 

Wanneer je met een organisatie of vereniging in overleg gaat over redelijke aanpassingen is het belangrijk om van bij het begin voldoende duidelijk te zijn over wat jullie verwachtingen zijn. Dit is namelijk een doel waar niet van afgeweken mag worden. Hoe je dit doel bereikt, bespreek je samen. Gebruik dus steeds jullie verwachtingen als maatstaf voor wat wordt voorgesteld: Op welke manier komt dat hieraan tegemoet? 

Volgende criteria kunnen jullie helpen om richting te geven aan het overleg: 

  • Een redelijke aanpassing komt tegemoet aan de ondersteuningsbehoeften van een kind of jongere. 
  • Het doel van de redelijke aanpassing is dat het kind kan deelnemen aan de taak, activiteit, de uitstap van de groep en hierin een waardevolle rol kan opnemen. 
  • De redelijke aanpassing is gericht op het verhogen van zelfstandigheid. 
  • De redelijke aanpassing garandeert de veiligheid en waardigheid van het kind. 

Het kan ook waardevol zijn om externe diensten zoals koepelorganisaties of pedagogische begeleidingsdiensten, maar ook het Steunpunt voor Inclusie, hierbij te betrekken. Zij kunnen een andere, externe, blik werpen op de zaak en kunnen hun inspiratie en ervaring delen. Dit kan versterkend werken om op creatieve ideeën te komen voor redelijke aanpassingen! 

  • Ja, mag niet geweigerd worden 
  • Vorm van redelijke aanpassing 
  • Op voorhand bespreken 

Ja, dat mag. Als je graag wilt dat de PAB-assistent of ondersteuner van jouw kind ondersteuning biedt tijdens de activiteiten of lessen, dan mag dat niet geweigerd worden door de organisatie of vereniging. Dit is namelijk een redelijke aanpassing. We raden je wel aan om dit op voorhand te bespreken zodat er voldoende afstemming in verwachtingen is en de afspraken duidelijk zijn. 

Kort durende vrijetijdsactiviteiten

  • Je kind mag niet geweigerd worden 
  • Ga te rade bij de jeugd- of sportdienst van jouw gemeente 
  • Neem contact op met de organisatie 

Het recht op inclusie en redelijke aanpassingen is opgenomen in de Belgische Grondwet. Jouw kind mag dus niet geweigerd worden door een vrijetijdsorganisatie. Maar je wil als ouder natuurlijk zeker zijn dat je kind echt welkom is en men inspanningen wil doen om jouw kind ten volle te laten deelnemen aan de activiteiten. Maar als je op zoek bent naar een weekje zomerkamp, een eenmalige dagactiviteit of een speelpleinwerking, hoe krijg je hier dan snel en eenvoudig zicht op? 

Weet je niet waar te beginnen met je zoektocht of welke organisaties te contacteren? Neem contact op met de jeugddienst of sportdienst van jouw gemeente. Zij hebben zicht op alle kortdurende (en uiteraard ook langere) vrijetijdsactiviteiten die doorgaan in de gemeente. Zo kunnen ze jou gericht op weg helpen. 

Je kan ook bij andere ouders uit de buurt te rade gaan via welke organisaties hun kinderen op kamp gaan of deelnemen aan activiteiten. Zij kunnen jou vaak al veel info meegeven over de concrete werking van de organisatie. Bovendien is dit een kans om eens te polsen wat de andere kinderen kiezen en of ze samen kunnen gaan. 

Vind je op de website van de vrijetijdsorganisatie geen info over hoe ze inclusief werken? Dan kan je contact opnemen met de organisatie om te bevragen hoe ze ervoor zullen zorgen dat jouw kind kan meedoen. Bij voorkeur kan je hiervoor telefonisch contact opnemen of langsgaan, zo kan je meteen jouw vragen toelichten en kan de organisatie voldoende info meegeven of hun bezorgdheden delen. Heb je een goed gevoel bij de organisatie? Dan kan je met een geruster hart kiezen uit de zomerkampen, activiteiten of speelpleinen die zij aanbieden. 

  • Verzamel informatie over de activiteit 
  • Bundel info over jouw kind en enkele tips die je de begeleiding wil meegeven 
  • Deel je vragen en bezorgdheden 

Probeer zelf al zoveel mogelijk informatie te verzamelen over de activiteit: Hoe lang duurt de activiteit, hoeveel begeleiders zijn er voorzien, hoe groot is de groep kinderen/jongeren, op welke locatie gaat het door, … Op die manier kan je zelf al een inschatting maken hoe jouw kind zal kunnen deelnemen aan de activiteit en kan je gerichte informatie meegeven over jouw kind. 

Mis je nog informatie? Stel dan zeker nog jouw vragen aan de organisatie. 

Je kan een (telefoon)gesprek voorbereiden door na te gaan welke info je zeker wil meegeven over jouw kind aan de begeleiding: 

  • Wie is jouw kind? Wat doet je kind graag en wat doet je kind helemaal niet graag? Hoe kan de begeleiding jouw kind motiveren? 
  • Hoe denk je dat jouw kind zal reageren en zal deelnemen? Wat kan er mogelijks gebeuren/voorvallen tijdens de activiteiten? Hoe kan de begeleiding hier dan best mee omgaan? 

Bv. Je kan dit ook doen aan de hand van een voorbeeld of anekdotes, bv. van op school of tijdens een andere vrijetijdsactiviteit. 

  • Zijn er bepaalde tips die je wil meegeven? Bv. rond communicatie, op voorhand info krijgen over de geplande activiteit, … 
  • Bekijk hoe je als ouder voor- of na de activiteit kort nog even kan uitwisselen over hoe de dag is verlopen of welke info je van thuis uit nog wil meegeven (bv. elke ochtend en avond van een speelpleindag met een vaste begeleider 5 minuutjes overleggen: hij vindt de eerste dag heel spannend, deze middag wilde ze niet meedoen met het bosspel en we hebben toen geprobeerd om …). Of communiceren jullie makkelijker via een whatsappgroepje waarin de begeleiding elke dag een foto met jou deelt over een activiteit van de dag? 
  • Bespreek of/hoe de begeleiding jou kan bereiken tijdens de activiteit als er dringende vragen zijn. 
  • Zijn er belangrijke zaken waar de begeleiding rekening mee moet houden, bv. op medisch vlak? Bespreek ook hoe alle begeleiders op de hoogte zijn van deze info: bv. Heeft de begeleiding dit graag nog eens kort op een overzichtje op papier dat ze steeds bij de hand hebben? 
  • Heb je zelf nog vragen of bezorgdheden? Deel deze dan zeker. Zo kan je samen met de begeleiding zoeken naar oplossingen. Bv. kan mijn kind al eens op voorhand kennismaken met iemand van de begeleiding? 
  • Maak er een samenverhaal van 
  • Spreek je netwerk aan 

Probeer met hen te zoeken hoe jullie er een ‘samenverhaal’ van kunnen maken: 

  • Vaak kan het een hele druk van de begeleiders hun schouders halen door aan te geven
    – dat je het fijn vindt dat ze willen zoeken en proberen om jouw kind een fijne tijd te geven.
    – dat je hun onzekerheid begrijpt en dat je als ouder ook niet altijd de oplossing kent of eens
    – fouten maakt, dus dat zij ook mogen zoeken en proberen.

    dat je bereid bent om mee te zoeken en tips te geven 
  • Hoe kunnen zij jou contacteren na een moeilijkere dag? Geef aan of je bereid bent om met hen te overleggen en concrete tips mee te geven. 
  • Kan je de organisatie in contact brengen met anderen die ervaring hebben in het werken met jouw kind? Bv. de scoutsleider, de trainer van de sportclub, enz. Zij kunnen vaak gouden tips delen. 
  • Maak duidelijke afspraken 
  • Deel concrete voorbeelden en tips 
  • Bespreek verwachtingen 

Als je kind deelneemt aan een kortdurende vrijetijdsactiviteit zoals een kamp, speelpleinwerking of workshop, kan en hoef je niet alle info meegeven aan de begeleiders. Kies dus bewust welke info essentieel is en je zeker wil delen. Hou hierbij jouw doel voor ogen. Bij kortdurende vrijetijdsactiviteiten is het meestal vooral de bedoeling dat jouw kind zich amuseert en dat jij hem/haar met een gerust hart kan achterlaten. Andere dingen kunnen naar de achtergrond, bijvoorbeeld het werken aan de ontwikkeling van jouw kind op lange termijn. 

Zorg dat je zelf voldoende info hebt over hoe de activiteit er zal uitzien, bv. hoe verloopt een kampdag? Zo kan je gericht tips geven op welke momenten er aanpassingen of ondersteuning nodig zal zijn voor jouw kind. Met je doel voor ogen selecteer je in de redelijke aanpassingen die gemaakt worden in andere contexten (zoals de jeugdbeweging, sportclub of op school) en bekijk je of nieuwe redelijke aanpassingen nodig zijn. 

Door concrete voorbeelden en tips mee te geven, worden aanpassingen vaak duidelijker voor de begeleiders. Je kan bijvoorbeeld verwijzen naar hoe jouw kind ondersteund wordt of welke aanpassingen er zijn bij een schooluitstap, in de jeugdbeweging of sportclub, enz. 

Duidelijke afspraken bieden houvast aan de begeleiders die jouw kind nog niet goed kennen en zorgen voor een geruster gevoel voor jou als ouder. Bv. Elke ochtend overloopt de begeleiding de geplande activiteiten met je zoon of dochter. Je kan, in samenspraak met de begeleiding, een kort overzichtje maken van de belangrijkste afspraken en aanpassingen. Zo kan de begeleiding hier steeds op terugvallen als houvast. 

Bespreek als ouder je verwachtingen: Het hoeft voor jou misschien niet dat je dochter op het einde van de toneelweek op het toonmoment een grote rol opneemt, maar je wil vooral dat ze een leuke week beleeft? Of je zoon moet van jou niet elke activiteit meedoen, maar mag soms ook even een rustmoment inlassen doorheen de dag? Op die manier neem je vaak al heel wat druk weg van de schouders van de begeleiders en weten zij concreet wat je van hen verwacht en waarom je graag wil dat jouw kind kan meedoen.