Wat inclusie zegt over de kwaliteit van een school

Terwijl de uitdagingen van vandaag ons dwingen na te denken over het concept ‘school’, verschuilen heel wat scholen zich achter de status quo. Het lerarentekort, de Vlaamse toetsen en het scoren van scholen voeden de idee dat het niveau zal dalen door de aanwezigheid van leerlingen die ondersteuning nodig hebben. Ook al is alle rechtmatige ondersteuning (en meer) voor handen en halen ouders alles uit de kast, het biedt geen garantie op een inclusief schooltraject, laat staan inschrijving. Paradoxaal genoeg wordt de (leer)ondersteuning bedoeld om de draagkracht van leraren en schoolteam te vergroten dan als obstakel gezien omdat ze de draagkracht zou aantasten. Wie een link ziet met de dalende onderwijskwaliteit mag zijn hand opsteken.

In naam van de ‘kwaliteit van het onderwijs’ worden noodzakelijke en vanzelfsprekende aanpassingen geweigerd en het leren van al kwetsbare leerlingen nog moeilijker gemaakt. Leerlingen, ouders maar ook ondersteuners en CLB-medewerkers schikken zich te vaak in een minimale kwaliteit als maximaal haalbare. Ouders uit schrik te verliezen wat ze met veel moeite en energie met de school hebben opgebouwd; (leer)ondersteuners omdat ze hun werk met andere leerlingen in de school niet willen hypothekeren; CLB-medewerkers omdat ze de relatie met de school niet onder druk willen zetten. CLB en leercentrum moeten nog verder met het schoolteam wanneer de leerling uit de school weg is. Buiten de onderwijsinspectie en de school zelf, heeft niemand het mandaat om invloed uit te oefenen op de onderwijskwaliteit binnen de school. Dat samenwerken de onderwijskwaliteit alleen maar ten goede komt is nochtans een ‘no-brainer’. Indien akkoord, beide handen in de lucht

De kwaliteit van de school is af te lezen aan de mate waarin inclusief onderwijs wordt gerealiseerd. Het zijn bijna synoniemen, geen tegenstellingen. Het zegt iets over hoe een schoolteam open staat voor diversiteit, samenwerkt en gezamenlijk verantwoordelijkheid opneemt voor het welzijn en leren van alle leerlingen. Het getuigt van een positief schoolklimaat wanneer leerlingen samen opgroeien, spelen en leren. Een school promoot hiermee anti-discriminatie en respect voor verschillen en mensenrechten. In een diverse leeromgeving ontdekken leerlingen verschillende perspectieven en denkwijzen, wat hun kritisch denken en probleemoplossend vermogen vergroot. Het stimuleert het zelfwaardegevoel en de sociale vaardigheden van elke leerling. O ja … bijna vergeten, diverse onderzoeken tonen aan dat, ongeacht de beperking, leerlingen in een ondersteund inclusief onderwijs meer leerwinst halen dan hun leeftijdsgenoten in een apart onderwijs. Dat geldt trouwens voor alle leerlingen want iedereen profiteert mee van de aanpassingen, ondersteuning en samenwerking. Tenslotte heeft dit alles een positieve impact op de professionaliteit en jobtevredenheid van de leerkracht. Hij of zij doet er dan echt toe.

In een school die inzet op inclusie wint iedereen.