Kunst, dat is creatieve expressie, voor iedereen. De Academie Brugge (DKO) zet daarom sterk in op toegankelijkheid en inclusie. Deeltijds Kunstonderwijs (DKO) kent net als het reguliere leerplichtonderwijs onderwijsvormen leerplannen, evaluatie en diploma’s. Toch slaagt de Academie Brugge erin om toegankelijk te zijn voor een grote diversiteit aan studenten, van verschillende leeftijden en met verschillende noden.
“De Academie wil een plek zijn die wordt ervaren als een vrijplaats waar iedereen welkom is, zichzelf kan zijn en zo ook wordt aanvaard door de ander. Het is een warme, sociale ontmoetingsplek voor mensen, in al hun diversiteit, met eenzelfde interesse.” – artistiek pedagogisch projectmedewerker
Om op maat van de noden en interesses van elke student te kunnen werken, biedt de Academie Brugge DKO verschillende ateliers aan. Sinds enkele jaren kent het DKO ook het zorgcontinuüm en is het dus ook mogelijk om een Individueel Aangepast Curriculum (IAC) samen te stellen. Om hen hierin te ondersteunen, maar ook omdat de Academie Brugge beseft dat inclusie steeds maatwerk is, werd enkele jaren geleden een orthopedagoog aangenomen. Omdat er geen budget wordt voorzien voor het aannemen van orthopedagogen in het DKO, ging de Academie Brugge creatief op zoek naar middelen. Maar dat dit loont, wordt zichtbaar in een groeiende inclusieve mindset bij de docenten:
“Het is belangrijk om de flexibiliteit te hebben om het leerplan of het plan dat je hebt bedacht voor de groep, los te kunnen laten. Binnen het kunstonderwijs is dit makkelijker dan binnen een gewone school, want kunst is iets individueels en het deeltijds kunstonderwijs is minder prestatiegericht” – leerkracht
Binnen de academie wordt er steeds op zoek gegaan naar wat er nodig is om inclusie op alle vlakken te bevorderen en een zo divers mogelijke groep aan te spreken. Er wordt hierbij ingespeeld op de behoeftes van zowel de leerlingen die al les volgen aan de academie als potentiële leerlingen die nadenken om zich in te schrijven.
Het karakter van het DKO maakt ook dat sommige drempels uit het reguliere onderwijs, afwezig zijn op de Academie Brugge:
“Sommige kinderen hebben ook wel problemen in een reguliere school, maar dan blijken ze het in een atelier wel goed te doen. Er zijn dus ook specifieke noden die bij ons niet zo belangrijk zijn. Het is misschien wel tof, als je dat dan niet weet. Dan heb je ook een andere, frisse blik. Dus ik kan het wel begrijpen van ouders dat ze niet weer in zo’n zorgverhaal willen stappen.” – directeur
Marthe geniet van het bezig zijn met verschillende materialen. Als ze moe is, zoekt ze een rustige hoek in het lokaal en trekt zich even terug. De juf weet dat ze haar dan best eventjes met rust laat. Daarna komt ze vol enthousiasme terug en werkt verder aan haar kunstwerk. Als haar kunstwerk af is helpt ze graag door het materiaal af te wassen of foto’s te nemen. Elke woensdag namiddag gaat Marthe met een grote lach op haar gezicht terug naar huis.
Marthe is 7 jaar. Omdat ze het heel leuk vindt om creatief bezig te zijn, neemt ze deel aan het beeldatelier binnen het deeltijds kunstonderwijs in Brugge. Hier komt ze terecht in een groep leerlingen die even divers is als de maskers die ze maakten. Marthe durft hier zichzelf te zijn en haar gevoelens te uiten. Ze leeft in een complexe thuissituatie en als ze het even moeilijk heeft, kan ze altijd bij de juf terecht.
Joel is 8 jaar, hij heeft specifieke noden en volgt les in het regulier onderwijs. Op school heeft hij vaak moeite om zich te concentreren. In zijn vrije tijd houdt Joel van gamen en speelt hij E-gitaar. Hij kan eindeloos vertellen over zijn interesses. Joel gaat elke zaterdag naar het beeldatelier, waar hij heel gedreven aan de opdrachten werkt. Hij houdt ervan om na de opdracht vrij te kunnen tekenen en zet hierbij zijn fantasie en creativiteit ten volle in.
Joel is enig kind en zijn mama hoopte dat hij op de Academie Brugge verder kon oefenen op de sociale vaardigheden die hij thuis minder kon oefenen. Dit liep in het begin wat moeilijk, Joel wist niet goed hoe hij een fijne band kon uitbouwen met zijn klasgenoten en vond het moeilijk om zijn materialen te delen. Maar na een gesprek tussen zijn juf en zijn mama werden enkele redelijke aanpassingen gemaakt zodat Joel deze vaardigheden stapje per stapje kan oefenen. Zo krijgt hij steeds een plekje aan het hoofd van de tafel, waar hij wat meer ruimte heeft voor zichzelf, maar toch in contact blijft met zijn klasgenoten.
Joel is ook de vaste helper van zijn juf, hij zet dingen klaar terwijl zijn klasgenoten al bezig zijn. Zo heeft iedereen tijdens het verven steeds vers water dankzij Joel. Deze kleine aanpassingen zorgen ervoor dat Joel week na week warmere contacten uitbouwt en geniet van zijn tijd in het beeldatelier.
Lucas is 12 jaar, hij is erg creatief en knutselt thuis veel. Lucas sluit aan bij het beeldatelier voor jongeren en is een van de jongsten in zijn klas
Omwille van zijn specifieke noden is het voor Lucas moeilijk om gedurende de volledige les aanwezig te zijn. Bovendien werken de concrete opdrachten die zijn medestudenten krijgen niet zo goed voor Lucas. In samenspraak met zijn ouders werd gekozen voor een IAC, waarin hij zijn eigen leerdoelen behaald en vroeger uit de les vertrekt dan zijn medestudenten. Dankzij zijn IAC bloeien de talenten van Lucas helemaal open, “Hij zit hier al veel verder dan zijn leeftijdsgenoten. Dit is een werking zoals bij de volwassenen”, vertelt zijn leerkracht.
Lucas gaat graag naar de Academie en is er echt student onder de studenten. Afgelopen schooljaar gaf zijn leerkracht, geïnspireerd door Lucas’ interesses, de studenten de opdracht om figuren uit het videospel ‘Minecraft’ te maken. Omdat Lucas hier alles over weet kon hij zijn medestudenten met raad en daad bijstaan en werd de wederkerigheid in de klasgroep versterkt.
