We zijn twee jaar na de eerste lockdown. Dat de coronacrisis zware gevolgen heeft voor inclusie, werd reeds duidelijk in onze voorgaande rapporten ‘Het zijn pittige tijden voor ouders die kiezen voor inclusie’ en ‘CDe impact van corona op de positie van ouders die kiezen voor inclusie’. De coronabarometer gaat van rood naar oranje naar geel. Goed nieuws, maar de druk op inclusie blijft hoog en voor kinderen en jongeren met specifieke noden staat de barometer nog steeds op rood. We zien dat de langdurigheid van de crisis een effect heeft op zowel ouders, kinderen en jongeren die een inclusietraject lopen, als op de actoren die dit traject mee waarmaken.
Een crisis is een moment waarop de zaken op scherp worden gesteld. Een crisis maakt zichtbaar wat net onder het oppervlak ligt en geeft ons zo de kans om uitdagingen echt aan te pakken. De corona impact is een complex probleem waar geen eenvoudige of eenduidige oplossingen voor zijn. Kinderen en jongeren met specifieke noden zijn vaak de eersten die voelen dat er nood is aan verandering.
Maar de coronacrisis is niet het enige dat de inclusiebarometer in het rood duwt. Er is een serieus lerarentekort; scholen vinden nauwelijks voldoende leerkrachten, gemotiveerde lesgevers die ervaring hebben met inclusief onderwijs en een brede basiszorg zijn al helemaal witte raven geworden.
Er is ook de blijvende uitdaging om ondersteuning tot op de klasvloer voelbaar te maken. Er zijn handen tekort maar ondersteuning mist soms ook aan actiegerichtheid. Ook de overgang van het M-decreet in het Decreet Leersteun legt de nodige druk op inclusietrajecten. Door de onduidelijke en scherpe communicatie lijkt het of vb. het recht op redelijke aanpassingen niet meer van toepassing zal zijn in het Decreet Leersteun. Wij voelen in verschillende trajecten opnieuw de draagkrachtafweging ‘Is inclusie haalbaar?’ i.p.v. ‘Welke redelijke aanpassingen kunnen we toepassen om de barrières naar beneden te halen?’.
Al deze factoren zijn deel van de uitdaging, maar ook deel van de mogelijkheden om inclusie te versterken. Hoe versterken we de brede basiszorg en maken we daarmee het lerarenberoep weer aantrekkelijk? Hoe zetten we ondersteuning zo in dat die op de klasvloer het verschil maakt? Hoe stellen we een Decreet Leersteun op dat van inclusief onderwijs een gelijkwaardige keuze maakt? Hoe verruimen we het repertoire aan redelijke aanpassingen?
Ouders voor Inclusie en Steunpunt voor Inclusie geven met dit rapport inzichten om de complexe impact die de situatie heeft op onze kinderen en jongeren te kunnen erkennen. Tegelijk roepen we op om deze crisis met beide handen aan te nemen als kans om uitdagingen grondig aan te pakken en zo het verschil te maken voor kinderen en jongeren met specifieke noden.
